Redakcja
Żeby zdrowym być
Dorota Feluś
Lato to czas intensywnych wyładowań atmosferycznych, w wyniku których często dochodzi do porażeń piorunem. Poniżej przedstawiamy ich konsekwencje i jak ich unikać. Konsekwencje porażenia piorunem Piorun to wyładowanie elektryczne o napięciu dochodzącym do stu milionów woltów. Trwa ono kilka milisekund, czyli tyle, co mrugnięcie okiem. Przeciętny piorun charakteryzuje się długością rzędu 0.5 mili, ale bywają też takie o długości 6 mil i większej. W momencie porażenia, przez ciało człowieka aż do ziemi, w ułamku sekundy przepływa prąd stały o bardzo wysokim napięciu, rzędu kilka milionów woltów. Konsekwencje takiego stanu rzeczy mogą być bardzo poważne. Zalicza się do nich: • udar mózgu, • skurcz mięśni oddechowych, prowadzący do zatrzymania oddechu, • uraz układu oddechowego, • problemy ze wzrokiem – często na skutek porażenia rozwija się zaćma, • zmiany na skórze – tzw. oparzenia dendrytyczne, • pęknięcie błony bębenkowej prowadzące do utraty słuchu, • problemy ze wzrokiem – często na skutek porażenia rozwija się zaćma, • uszkodzenie narządów wewnętrznych, • uraz układu nerwowego, • utrata przytomności, • przy upadku z wysokości mogą dodatkowo wystąpić uszkodzenia mechaniczne, np. złamania czy zranienia, • upośledzenie zdolności poznawczych i zaburzenia osobowości, • śmierć – prawie zawsze przy bezpośrednim porażeniu na skutek niewydolności serca. Zdarza się, że efekty porażenia dają o sobie znać po latach, najczęściej poprzez zanik mięśni, dlatego porażenia piorunem nie należy lekceważyć, nawet jeśli nie odczuwa się poważniejszych dolegliwości. Jak uniknąć porażenia? Podczas silnej burzy najlepiej w ogóle nie wychodzić z domu. Gdy ta zastanie nas w plenerze, należy trzymać się pewnych zasad: • unikać otwartej przestrzeni, w tym plaży czy też leśnej polany, bowiem piorun uderza w najwyższy punkt, którym my możemy się stać w każdej chwili, • trzymać się z dala od linii przesyłowych (telefonicznych i energetycznych), pojedynczo stojących drzew, masztów, anten, wież, skał i ścian, bowiem przez przylgnięcie do nich można zostać porażonym pośrednio, • nie chować się pod drzewo, • nie trzymać w rękach ani nie dotykać metalowych przedmiotów, w tym parasoli, lornetek, aparatów fotograficznych, scyzoryków i kluczy, • trzymać się z daleka od wszelkich akwenów wodnych, a także czym prędzej wyjść z jeziora, rzeki czy też morza, • znaleźć suche schronienie (można ukryć się w jaskini, kanionie, wąwozie lub dolinie) i odizolować się od podłoża, • najlepiej stanąć na kurtce czy plecaku ze złączonymi nogami (stanie w rozkroku naraża nas na możliwość wystąpienia różnicy potencjałów elektrycznych między obydwiema nogami i w rezultacie porażenie tzw. napięciem krokowym), • nie wolno biegać, bo to wywołuje ruch powietrza i przyciąga pioruny, • należy poruszać się powoli małymi krokami, • nie rozmawiać przez telefon komórkowy, bo mimo iż one same z siebie nie ściągają piorunów, to może się zdarzyć, że piorun uderzy w zewnętrzną sieć telefoniczną, prąd rozejdzie się wewnątrz instalacji i nas porazi, • odłączyć w domu sprzęt elektroniczny z sieci, • siedzenie w samochodzie jest bezpieczne, bo gdy piorun nawet w go uderzy, całe napięcie spłynie po nim do ziemi.
