10 badań, o których należy pamiętać (II) – Mammografia

Mammografia

Badanie radiologiczne piersi, które jest wykorzystywane w diagnostyce raka piersi od około 40 lat. Urządzenia do wykonywania tego badania są stale udoskonalane, co pozwala na coraz precyzyjniejsze znajdowanie podejrzanych zmian rakowych. Ogólnie jest przyjęte, że podstawowe badanie powinno się wykonać w 40 roku życia a do 50 roku życia wykonywać je raz na rok lub dwa lata. Częstość badania zależy od wielkości piersi, gęstości gruczołu piersiowego oraz od rodzaju architektury – budowy samego gruczołu piersiowego.

U niektórych kobiet występuje w piersiach dużo mniejszych lub większych guzków i to może skłaniać lekarza prowadzącego do podjęcia decyzji o wcześniejszym badaniu mammograficznym. To również dotyczy osób z rodzinną historią raka piersi, wcześniejszymi biopsjami (pobieraniem fragmentów tkanki gruczołu piersiowego do badania patologicznego) lub osób, które miały już usuwane guzki piersi. American Cancer Society zaleca badanie mammograficzne piersi raz w roku u kobiet po 40 roku życia.

Mammografię wykonywaną okresowo jako badanie prewencyjne nazywamy badaniem przeglądowym. Jeżeli na tym badaniu pokażą się jakieś nieprawidłowości lub podejrzane zmiany, wtedy wykonujemy badanie diagnostyczne. To badanie jest bardziej ukierunkowane na dokładniejszą analizę podejrzanej okolicy piersi i może również obejmować dodatkowo badanie ultrasonograficzne. Ultrasonografia pozwala na określenie, czy guz znaleziony na badaniu mammograficznym nie jest przypadkiem cystą. Cysty są większymi lub mniejszymi "balonikami" wypełnionymi płynem i z reguły są niezłośliwe. Dalsza diagnostyka cysty obejmuje aspirację (pobranie płynu z cysty) do badania patologicznego w celu określenia, czy w cyście nie występują komórki rakowe. W przypadku kiedy mamy do czynienia z podejrzanym guzkiem piersi – który nie jest cystą – konieczne jest zrobienie biopsji (pobranie fragmentów podejrzanego guzka do badania patologicznego) lub usunięcie guzka i wysłanie do badania patologicznego.

Dzięki badaniom genetycznym wiemy, że rak piersi występuje częściej u osób, u których występuje nieprawidłowa forma – lub zmutowana – genów BRCA1 i/lub BRCA2. Prawidłowa forma tych genów działa hamująco na rozwój raków, co nie znacz, że posiadanie tych genów w ich nie zmutowanej formie zabezpiecza całkowicie przed rakiem. Do tej pory wykryto wiele innych genów, których zaburzenie funkcjonowania może prowadzić do częstszego zachorowania na raka, ale mutacja genu BRCA1 i/lub BRCA2 jest głównym czynnikiem ryzyka. Zachorowanie na raka piersi u kobiet z prawidłową odmianą tych genów jest 12%, to znaczy, że w ciągu całego życia 120 na 1000 kobiet będzie mieć raka piersi! U osób, u których wykryto zmutowany gen lub oba geny ( BRCA1 oraz/lub BRCA2), ryzyko zachorowania na raka piersi jest 60%, czyli na 1000 kobiet 600 będzie mieć raka piersi. Z reguły te osoby mają historię rodzinną występowania raka piersi. Przyjmuje się, że zaburzenie w pracy tych genów sprzyja występowaniu u kobiet innych raków, jak raka jajników, macicy, trzustki, szyjki macicy, raka żołądka, woreczka żółciowego, jelita czy też melanomy (czerniaka skóry). Osoba, u której wykryto te geny, powinna być częściej testowana i pozostawać pod ścisłą kontrolą lekarską.

Należy tutaj zaznaczyć, że u mężczyzn mutacja tych genów również prowadzi do zwiększonego ryzyka zachorowania na raka piersi, prostaty, jąder, jelita czy trzustki.

Badanie genetyczne może już we wczesnym stadium wykryć obecności nieprawidłowych genów i w wielu przypadkach może uratować nam życie.

Tego typu badania wykonuje się obecnie z krwi i wystarczy zgłosić się do gabinetu lekarskiego w celu ich wykonania. Wykonujemy te badania w naszym gabinecie medycznym.

O POZOSTAŁYCH BADANIACH W NASTĘPNYM NUMERZE DZIENNIKA ZWIĄZKOWEGO

***