Statut organiczny województwa śląskiego sformułowała ustawa konstytucyjna Sejmu Ustawodawczego z 15 lipca 1920 r. Była to pierwsza w II Rzeczypospolitej ustawa konstytucyjna – uchwalona jeszcze przed konstytucją dla całej Polski. Autonomię nadała ona Górnemu Śląskowi w obliczu zbliżającego się plebiscytu mającego zdecydować o przynależności państwowej tego regionu.
Statut nadawał ówczesnemu województwu śląskiemu szeroką autonomię w wielu dziedzinach życia. Na jego mocy m.in. powołano Sejm Śląski uchwalający własny budżet, który zasilał Skarb Śląski. Tekst statutu zawierał 45 artykułów. Podczas prac nad nimi dążono do zachowania równowagi między samorządnością regionu a zwierzchnictwem władzy państwowej.
Autonomiczne woj. śląskie faktycznie przestało działać we wrześniu 1939 r. wraz z okupacją i przyłączeniem do III Rzeszy, a formalnie – 6 maja 1945 r., kiedy komunistyczna Krajowa Rada Narodowa zniosła autonomię. Obecnie do przedwojennego wzorca autonomii odwołują się środowiska postulujące m.in. zwiększenie zakresu samorządności regionu i większą rolę edukacji regionalnej.
Nawiązujące do daty uchwalenia statutu święto flagi śląskiej zaproponował w 2011 r. nieżyjący już ówczesny poseł, późniejszy senator Marek Plura (KO), znany m.in. ze starań o uznanie języka śląskiego za język regionalny. Dzieyń Ślónskij Fany, czyli Dzień Śląskiej Flagi, ma być – według Plury – dniem radości z lokalnego patriotyzmu, dniem nadziei na rozwój tej ziemi i dniem świętowania wspólnoty Ślązaków.
Od tego czasu do inicjatywy dołączają liczne samorządy z regionu. O wywieszenie śląskich flag apelowali w ostatnich dniach samorządowcy m.in. z Chorzowa, Świętochłowic, Piekar Śląskich, Łazisk Górnych, Gierałtowic, Przyszowic, Wyr i Radlina.
„Zachęcamy wszystkich do wywieszenia żółto-niebieskiej fany – na balkonach, w oknach, przed domami. Pokażmy naszą śląską tożsamość i dumę z regionu! My już dziś ozdabiamy ul. P. Niedurnego naszymi barwami – niech to będzie wspólne święto wszystkich, którym bliski jest Śląsk, jego historia i język” – napisał w portalu X prezydent Rudy Śląskiej Michał Pierończyk. (PAP)
