Profilaktyka to często unikane słowo, czasami nawet wymazane z naszego codziennego słownictwa. Dla wielu, to wyrażenie prawie mistyczne, bez jakiegokolwiek powiązania z zapobieganiem chorób lub niezwiązane ze zdrowiem, a przecież celem profilaktyki jest właśnie uniknięcie lub wczesne wykrycie dolegliwości.
Gdy chodzi o raka piersi, wiele osób uważa, że profilaktyka jest niemożliwa, gdyż do tej pory nie ma lekarstwa na raka i tak naprawdę do końca nie wiadomo, co raka powoduje. Zapewne wiele osób zdaje sobie sprawę, że rak piersi to nie jeden rodzaj choroby, bo istnieje wiele jej odmian. Niezależnie czy rak piersi występuje u kogoś w rodzinie czy nie, każda kobieta powinna wziąć swe zdrowie we własne ręce i upewnić się, że poddaje się trzyetapowemu programowi wczesnego wykrywania, czyli innymi słowy profilaktyce.
Badania mammograficzne to chyba najbardziej popularny i rozpowszechniony sposób wykrywania raka piersi. Każda kobieta po 40 roku życia powinna poddawać się takim prześwietleniom rentgenowskim raz na 12 miesięcy. Proces badań polega na spłaszczeniu tkanki piersiowej pomiędzy dwiema plastikowymi płytami i zrobieniu zdjęcia. Badanie nie jest przyjemne, ale jest aktualnie najlepszym i najczęściej polecanym sposobem prześwietlenia piersi. Inne metody, takie jak sonogram czy też MRI (magnetyczny rezonans jądrowy) mogą być zalecane przez lekarza w zależności od struktury piersi, jednak najczęściej mammogram jest pierwszym krokiem. Osoby, które mieszkają w stanie Illinois i są nieubezpieczone powinny wiedzieć o możliwości darmowych badań mammograficznych dzięki Illinois Breast and Cervical Cancer Program.
Drugim sposobem profilaktyki to tak zwane kliniczne badania piersi, czyli badania piersi przeprowadzane przez lekarza lub pielęgniarkę. Co roku, podczas rutynowej wizyty u lekarza, kobiece piersi powinny być sprawdzone – czasami guzki, które nie są wykrywalne przy pomocy badań mammograficznych, mogą być odnalezione dzięki wprawnej ręce lekarza. Jeśli lekarz zaniedba kliniczne badanie piersi podczas corocznej wizyty, przypomnienie się powinno być obowiązkowe – jest ono częścią wczesnego wykrycia, które może uratować życie.
Trzecia metoda wczesnej profilaktyki to samobadanie piersi. Powinno być ono przeprowadzane raz w miesiącu między siódmym a 10. dniem cyklu miesiączkowego każdej pełnoletniej kobiety (dzień nr. jeden to pierwszy dzień miesiączkowania). Na wstępie kobieta powinna stanąć przed lustrem i przypatrzeć się swoim piersiom – zauważając jakiekolwiek zmiany jak np. zaczerwienia, dołeczki czy też wydzielinę z sutków – w czterech pozycjach: z rękami w dół, do góry i na biodrach, potem lekko naciskając na biodra. Jakiekolwiek zmiany powinny być zgłoszone lekarzowi.
Następnym etapem samobadania piersi to dotykanie w pozycji leżącej. Kobieta powinna się położyć na łóżku i pod lewą łopatkę podstawić poduszkę lub zgięty ręcznik. Trzymając lewą rekę pod kątem prostym powinna przebadać lewą pierś (całą okolicę od pachy po dół biustonosza po mostek) opuszkami trzech środkowych palców lewej ręki. Badając powinno się dotykać piersi okrężnym ruchem wielkości dziesięciocentówek, naciskając lekko, mocniej i jeszcze mocniej; a przesuwając palce nie powinno się ich podnosić. Po sprawdzeniu lewej piersi, powyższe kroki powinny być powtórzone po prawej stronie.
Celem samobadania piersi jest zaznajomienie się z tym co jest normalne dla każdej kobiety z osobna i zauważenie czegoś nadzwyczajnego, co powinno natychmiast być zgłoszone lekarzowi. Jednak, każda kobieta powinna wiedzieć, że 80% wyczuwalnych guzków, to guzki niegroźne – jednak lepiej od razu skierować się do lekarza.
Powyżej opisane, trzyetapowe podejście do wczesnego wykrycia raka piersi powinno zawsze łączyć badania mammograficzne z klinicznymi, jak i z samobadaniem piersi. Kobieta, u której rak piersi, jeśli wykryty wcześnie (to jest w pierwszym stadium rozwoju) ma 98% szansy na 5-letnie przeżycie, a po pierwszych 5 latach szanse wzrastają z roku na rok. Ta statystyka powinna nas przekonać, że profilaktyka naprawdę działa i że w tej chwili jest jedynym sposobem na wczesne wykrycie raka. Iza Redlińska
Iza Redlińska pracuje w niedochodowej organizacji Y-ME Illinois (312-365-9071), która ma za swój cel upewnienie się, że nikt samemu nie staje twarzą w twarz z rakiem piersi. Y-ME Illinois oferuje swoje usługi bezpłatnie, m.in. informacje o darmowych badaniach mammograficznych, salon z perukami i protezami piersi, warsztaty edukacyjne jak i gorącą linię i bibliotekę, z której można za darmo wypożyczyć książki o tematyce związanej z rakiem piersi.
Redakcja
