“Jest tylko jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna: tą rzeczą jest honor” - – z przemówienia ministra spraw zagranicznych Józefa Becka wygłoszonego 5 maja 1939 r. w Sejmie RP

5 maja 1939 roku minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w Sejmie Rzeczypospolitej słynne przemówienie, jedno z najsłynniejszych i najbardziej znaczących politycznie w całych dziejach Polski. Stanowiło ono punkt zwrotny w stosunkach polsko-niemieckich. Świadczyło o politycznej gotowości Państwa Polskiego, całego polskiego narodu, do przeciwstawienia się, nawet zbrojnie, niemieckim żądaniom, kwestionującym status Polski jako suwerennego państwa i granice Rzeczypospolitej, a przez to europejskie status quo, stanowiące przez 20 lat podstawę pokoju w tej części świata.

W ramach obchodów 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej 30 maja 2009 roku urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przygotowuje, pod patronatem marszałka Sejmu RP Bronisława Komorowskiego, widowisko historyczne pt. Przemówienie ministra Józefa Becka w Sejmie Rzeczypospolitej 5 maja 1939 roku. Rekonstrukcja pełnego przemówienia w sali obrad plenarnych Sejmu RP, wiernie oddająca historyczny rys realiów 1939 roku, będzie miała wielkie znaczenie poznawcze i głęboką wymowę patriotyczną.

Głównym elementem rekonstrukcji będzie oryginalna, kompletna treść przemówienia min. J. Becka, powszechnie znana głównie z ostatnich najważniejszych fragmentów (zwłaszcza z ostatniego zdania: “Jest tylko jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna: tą rzeczą jest honor”). Treść przemówienia wzbogacą fragmenty archiwalnych zdjęć filmowych i fotograficznych, opisujących wydarzenia, do jakich nawiązywał minister Beck (np. politykę Hitlera, politykę Wielkiej Brytanii, polską politykę bałtycką, kwestię Wolnego Miasta Gdańsk itp.).

Tego dnia rekonstrukcji Przemówienia ministra Józefa Becka... będą towarzyszyły także inne wydarzenia. Przed gmachem Sejmu RP o godzinie 10:30 marszałek Sejmu RP Bronisław Komorowski dokona uroczystego otwarcia wystawy planszowej, plenerowej, która będzie merytorycznie powiązana ze wspomnianym wcześniej widowiskiem. Wystawa Gdy Polska powiedziała – Nie pozwoli na przybliżenie i wytłumaczenie kształtowania się polsko-niemieckich stosunków politycznych w latach 1918-1939, a przede wszystkim wyjaśni, jak doszło do sytuacji, w której zarówno Polska jak i cała Europa stanęła na krawędzi wojny.

Wymowa wystawy ma się sprowadzać do uwypuklenia pryncypiów polityki Państwa Polskiego: utrzymania pokojowego status quo w Europie i w obliczu narastania po 1933 roku przeciwieństw na osi Berlin – Moskwa – nie wiązania się z Niemcami przeciw ZSRR i ZSRR przeciw Niemcom. Do kanonu polityki zagranicznej Polski należało jednak przeciwstawienie się łamaniu prawa międzynarodowego i gotowość do nawet zbrojnego przeciwstawienia się, wraz z sojusznikami, podkopywaniu porządku wersalskiego. Kluczowym celem wystawy jest ukazanie skrajnych odmienności realistycznej i zdecydowanej polityki Państwa Polskiego, a polityki ustępstw prowadzonej przez Państwa Zachodnie wobec Niemiec.

Tego dnia na terenie Sejmu RP, prezentacji plenerowej towarzyszyć będzie Biwak Polowy Wojska Polskiego 1939. Przy współpracy z grupami rekonstrukcji historycznej i kolekcjonerów pojazdów historycznych pragniemy przybliżyć widzom – mieszkańcom Warszawy a także ogólnopolskiej widowni telewizyjnej – umundurowanie, wyposażenie osobiste oraz sprzęt wojskowy, z jakimi we wrześniu 1939 roku Polska przystąpiła do wojny. Zademonstrowane będą: pełna drużyna piechoty w umundurowaniu i z wyposażeniem właściwym dla września 1939 roku (m.in. karabiny piechoty wz. 98, rkm Browning wz. 28) ckm Browning wz. 30 na podwoziu kołowym o uciągu konnym wz. 33 (tzw. Biedka), karabin przeciwpancerny Ur wz. 35, moździerz wz. 31 Stockes-Brandt, czołg rozpoznawczy (tankietka) TKS/TK3, armata przeciwpancerna Boforsa wz. 36, samochód pancerny wz. 34, ciągnik artyleryjski Citron-Kegresse P17 z armatą polową, motocykl Sokół 1000.

Możliwa będzie też aktywna demonstracja sprzętu zwiedzającym teren widzom w połączeniu z pełną informacją na temat elementów pokazowych. Przedsięwzięciu towarzyszyć będzie kiermasz książki historyczno-militarnej oraz prasy historycznej i wojskowej.

Wszelkich informacji dotyczących organizacji planowanego wydarzenia udzieli:
Izabela Ryżkowska
tel. 22 661 84 95
mail: Izabela.Ryzkowska
@udskior.gov.pl