Osteoporoza

Medycyna w pigułce

Definicja Światowej Organizacji Zdrowia ( WHO) mówi „Osteoporoza jest uogólnioną chorobą metaboliczną kości, charakteryzującą się niską masą kostną, upośledzoną mikroarchitekturą tkanki kostnej, a w konsekwencji zwiększoną jej łamliwością i podatnością na złamania”.

Osteoporoza to „cichy przestępca” naszych kości, ponieważ jest to schorzenie, które bardzo późno daje jakiekolwiek sygnały i objawy.

Tłumacząc z fachowego języka medycznego na bardziej zrozumiały dla pacjenta, najprościej określamy osteoporozę jako chorobę, która dotyczy kości, powoduje ich osłabienie, sprawia, że mogą one ulec złamaniu dużo łatwiej niż u osoby zdrowej.

Osteoporozą zagrożone są przede wszystkim kobiety w okresie poprzekwitaniowym, jednak nie jest powiedziane, że choroba ta zarezerwowana jest tylko dla starszych kobiet. Cierpią na nią również starsi mężczyżni, jak również młodzi ludzie, u których towarzyszy ona innym, poważnym chorobom. Osteoporozą zagrożone mogą być także kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz bardzo szybko rosnące dzieci.

Wyróżnia się następujące postacie choroby:

• Osteoporoza pomenopauzalna (typu I) to najczęstsza postać choroby występująca u kobiet rasy białej i orientalnej.

• Osteoporoza inwolucyjna (typu II) występuje u obu płci powyżej 75 roku życia.

• Osteoporoza idiopatyczna to rzadka postać pierwotnej osteoporozy, występująca u kobiet przed menopauzą oraz u mężczyzn przed 75 rokiem życia.

• Osteoporoza młodzieńcza jest rzadką postacią choroby o różnym nasileniu, wystepującą u dzieci przed okresem dojrzewania. Przyczyna jej występowania jest ciągle nam nieznana.

• Osteoporoza wtórna to nasilona utrata kości powodująca traumatyczne złamania, wynikająca z takich czynników jak: zapalenie stawów, przewlekłe choroby nerek, wątroby, nadczynność tarczycy.

Od dawna wiadomo, że osteoporoza ma również uwarunkowanie genetyczne. Łatwo można zauważyć rodzinne występowanie osteoporozy. Prawdopodobieństwo wystąpienia osteoporozy u kobiety dziedziczącej po matce wysoki wzrost (powyżej 173 cm), drobną kość i jasną skórę jest duże. Szczupła budowa ciała również sprzyja osteoporozie. Na wielkość szczytowej masy kostnej wpływają także czynniki pozagenetyczne. Bardzo ważną rolę w rozwoju osteoporozy odgrywają hormony. U kobiet estrogeny a u mężczyzn testosteron. Te hormony działają ochronnie spowalniając osteoporozę.

Osteoporoza jest podstępna. Nie boli, nie przeszkadza w codziennym życiu. Niekiedy pojawiają się bóle kręgosłupa, bóle w odcinku krzyżowym lub między łopatkami. U niektórych kobiet pojawią się skrzywienia kręgosłupa. Najbardziej dramatycznymi objawami osteoporozy są złamania kości. W wieku wcześniejszym złamaniom ulegają kości przedramienia, a w późniejszym wieku złamania głównie dotyczą trzonów kręgów oraz szyjki kości udowych.

Wczesna diagnostyka osteoporozy pozwala na spowolnienie tego procesu.

Aby zdiagnozować osteoporozę, wykorzystuje się różne techniki obrazowe, promieniowanie rentgenowskie, ultradźwięki (rezonans magnetyczny). Najbardziej pomocne może okazać się badanie DENSOMETRYCZNE, określające poziom mineralnej gęstości kości. Badanie pozwala ustalić, czy pacjent ma obniżoną masę kostną. Poza badaniami densometrycznymi ważne są też badania biochemiczne (badanie krwi), które pozwoli na ocenę gospodarki mineralnej ustroju.

Jak zapobiegać