Elżbieta Baumgartner
Zbyt duża liczba punktów karnych
W większości stanów obowiązuje system punktowy, który rejestruje każde wykroczenie drogowe – przekroczenie prędkości, przejechanie na czerwonym świetle, niezatrzymanie się przy znaku STOP czy prowadzenie pojazdu bez pasów. Gdy kierowca przekroczy określony próg punktów, jego prawo jazdy może zostać zawieszone.
W stanie Nowy Jork kierowca, który uzbiera 11 punktów w ciągu 18 miesięcy, automatycznie kwalifikuje się do zawieszenia prawa jazdy przez Department of Motor Vehicles (DMV). Co więcej, za samo przekroczenie prędkości o ponad 40 mil na godzinę powyżej limitu można otrzymać 11 punktów – co oznacza zawieszenie już za jedno wykroczenie.
W stanie Illinois obowiązuje nieco inny system – kierowca powyżej 21. roku życia, który popełni trzy wykroczenia drogowe w ciągu 12 miesięcy, może zostać pozbawiony prawa jazdy. Osoby młodsze, do 21. roku życia, tracą dokument już po dwóch naruszeniach.
Prowadzenie pod wpływem alkoholu lub narkotyków
DUI (Driving Under the Influence) to poważne przestępstwo drogowe we wszystkich stanach USA. Nawet za pierwsze naruszenie przepisy przewidują surowe sankcje: grzywny, obowiązkowe uczestnictwo w kursach edukacyjnych, zawieszenie prawa jazdy oraz możliwe postępowanie sądowe.
W Nowym Jorku już za pierwszy przypadek DUI (BAC – poziom alkoholu we krwi powyżej 0,08%) prawo jazdy zostaje zawieszone na minimum 6 miesięcy. W przypadku odmowy poddania się badaniu alkomatem zawieszenie trwa co najmniej rok, niezależnie od tego, czy kierowca był rzeczywiście nietrzeźwy.
W Illinois pierwsze DUI skutkuje zawieszeniem prawa jazdy na 6 do 12 miesięcy, a w przypadku odmowy testu – aż na 12 miesięcy. W przypadku powtórzenia wykroczenia w ciągu 5 lat grozi całkowite odebranie prawa jazdy i kara pozbawienia wolności.
Problemy zdrowotne a prawo jazdy
Stan zdrowia kierowcy ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo drogowe. Dotyczy to głównie schorzeń wzroku, padaczki, chorób neurologicznych, cukrzycy z ryzykiem utraty przytomności, a także zaburzeń psychicznych.
W Nowym Jorku nie istnieje obowiązkowy wymóg informowania DMV o chorobach, ale urzędnicy mogą przeprowadzić dochodzenie w sprawie zdolności kierowcy do prowadzenia pojazdu, jeśli otrzymają zgłoszenie od lekarza lub członka rodziny. W Illinois natomiast obowiązują szczegółowe przepisy: każdy lekarz, który stwierdzi, że dana osoba nie powinna prowadzić pojazdu, ma obowiązek zgłoszenia tego do Secretary of State. Kierowca może zostać wezwany na testy sprawności psychofizycznej i badanie wzroku. W Illinois przepisy te zmienią się od 1 lipca 2026 r. (na mocy ustawy HB1226 104th General Assembly, z 2025 r.).
Wiek a zdolność do prowadzenia pojazdu
Wiek nie oznacza automatycznie utraty prawa jazdy, ale w niektórych stanach osoby starsze muszą częściej odnawiać dokument i przechodzić testy.
W Illinois kierowcy w wieku 81–86 lat muszą odnawiać prawo jazdy co dwa lata, a osoby powyżej 87. roku życia – co roku. Wymagane są również badania wzroku i testy praktyczne. W Nowym Jorku nie obowiązują specjalne zasady dla seniorów, ale DMV może skierować kierowcę na badania, jeśli uzna, że jego stan zdrowia wymaga oceny. Illinois przepisy te zmienią się od 1 lipca 2026 r. (na mocy ustawy HB1226 104th General Assembly, z 2025 r.).
Brak ważnego ubezpieczenia pojazdu
W USA posiadanie ważnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest obowiązkowe. Brak aktywnej polisy może skutkować poważnymi konsekwencjami, zwłaszcza jeśli kierowca zostanie zatrzymany do kontroli.
W stanie Nowy Jork brak ubezpieczenia pojazdu wiąże się z automatycznym zawieszeniem prawa jazdy i rejestracji auta na co najmniej 90 dni. Kierowca musi uiścić opłatę przywracającą dokumenty oraz wykazać się nową polisą. W Illinois jazda bez ubezpieczenia grozi grzywną od 500 do 1,000 dol., a także zawieszeniem prawa jazdy na trzy miesiące. Ponowne jego odzyskanie wymaga okazania nowego dowodu ubezpieczenia oraz wniesienia opłaty reinstalacyjnej.
Nieaktualna rejestracja samochodu
Każdy pojazd poruszający się po drogach publicznych musi być zarejestrowany. Jeśli rejestracja wygasła lub pojazd został wyrejestrowany, a mimo to wciąż jest używany, kierowca naraża się na sankcje.
W Nowym Jorku poruszanie się niezarejestrowanym pojazdem to wykroczenie, które może skutkować odebraniem prawa jazdy lub tablic rejestracyjnych. W Illinois kierowca poruszający się bez ważnej rejestracji może zostać ukarany grzywną i otrzymać zawieszenie dokumentu – zwłaszcza jeśli naruszenie się powtarza.
Zaległości finansowe i niewywiązanie się z obowiązków
Nieuregulowanie zaległości takich jak mandaty drogowe, grzywny sądowe, a nawet alimenty może prowadzić do zawieszenia prawa jazdy.
W Illinois obowiązuje program zawieszeń za niepłacenie alimentów – osoby zalegające z płatnościami mogą zostać objęte automatycznym zawieszeniem prawa jazdy, jeśli nie przystąpią do planu spłat. W Nowym Jorku nieopłacone grzywny lub mandaty drogowe mogą prowadzić do tzw. indefinite suspension – czyli zawieszenia trwającego do momentu spłaty zaległości.
Decyzje administracyjne i sądowe
DMV (lub Secretary of State) może zawiesić lub odebrać prawo jazdy na podstawie decyzji administracyjnej, np. z powodu braku obowiązkowego kursu edukacyjnego po wykroczeniu, nieprzedstawienia wymaganych dokumentów medycznych lub nieobecności na rozprawie.
W Illinois, jeżeli kierowca nie ukończy obowiązkowego programu edukacyjnego po DUI lub nie dostarczy wymaganych dokumentów, jego prawo jazdy może zostać zawieszone aż do spełnienia wszystkich wymagań. Podobne przepisy obowiązują w Nowym Jorku, gdzie DMV może zawiesić dokument za niewypełnienie decyzji sądowej lub administracyjnej.
Fałszywe informacje lub dokumenty
Korzystanie z fałszywego prawa jazdy lub składanie nieprawdziwych informacji we wniosku o jego wydanie to przestępstwo w każdym stanie USA. W Illinois i Nowym Jorku takie działania skutkują cofnięciem dokumentu i możliwością wszczęcia postępowania karnego, a także zakazem ponownego ubiegania się o prawo jazdy przez określony czas.
Wygaśnięcie ważności prawa jazdy
Każde prawo jazdy ma datę ważności. W Illinois prawo jazdy wydawane osobom w wieku 21–80 lat jest ważne przez 4 lata. Po ukończeniu 81 lat okres ważności dokumentu się skraca. W Nowym Jorku standardowy dokument jest ważny 8 lat. Jazda z nieważnym dokumentem może skutkować mandatem, a jego powtarzające się używanie może prowadzić do zawieszenia prawa jazdy.
Podsumowanie
Utrata prawa jazdy może nastąpić z wielu różnych przyczyn – od poważnych naruszeń przepisów po proste niedopatrzenia. Przykłady z Nowego Jorku i Illinois pokazują, że każdy stan może mieć inne zasady i procedury. Dlatego warto regularnie sprawdzać aktualne przepisy obowiązujące w stanie, w którym mieszkasz. Dbając o ważność dokumentów, terminowe opłacenie ubezpieczenia i rejestracji oraz przestrzeganie prawa, możesz uniknąć wielu problemów. Prawo jazdy to przywilej – stracić je jest łatwo, ale odzyskać – trudniej.
