Czytałem sporo książek o Polakach w Ameryce. Czytałem książki historyczne na ten temat, tomiki poezji, wspomnienia i powieści. Wiele z tych książek jest znakomitych. Czytanie ich – na przykład zbiorów opowiadań Stuarta Dybek, powieści Leslie Pietrzyk i wierszy Johna Minczeskiego – pozwala mi wczuć się w polskie doświadczenia tutaj, w Ameryce – co sprawia, że czuję więź nie tylko z autorami tych książek, ale także ze wszystkimi polskimi społecznościami. Te książki wciąż przypominają mi o ważnych rzeczach związanych z moją polsko-amerykańską przeszłością i polsko-amerykańską przeszłością mojej rodziny.
„Polish American Voices: A Documentary History, 1608-2020” Anny Jaroszyńskiej-Kirchmann i Jamesa S. Puli to niedawno wydana książka (w języku angielskim – red.), którą dodałem do mojej kolekcji niezbędnych książek o polsko-amerykańskim doświadczeniu. To przełomowa antologia, którą powinien przeczytać każdy Amerykanin polskiego pochodzenia. Zawiera listy, fragmenty wspomnień, artykuły prasowe, opowiadania, wiersze, fotografie, a nawet rysunki rysowników autorstwa Amerykanów polskiego pochodzenia – jeden z nich rysował dla „Dziennika Związkowego” – których nigdy nie zapomnicie.
Antologia podzielona jest na 10 części: 1) Wyjazd i pozostanie, 2) Rodzina i społeczność, 3) Religia i kościół, 4) Organizacje i sieci, 5) Zarabianie na życie, 6) Sztuka, sport i wypoczynek, 7) Tożsamość, 8) Służba wojskowa, 9) Życie amerykańskie, 10) Dla Polski.
W każdej części Kirchmann i Pula gromadzą tak wiele ważnych i dostępnych dokumentów Polaków, którzy opowiadają nam o swoim życiu tutaj, w Ameryce. Pozwólcie, że wymienię tylko kilka z nich: w części „Wyjazd i pozostanie” znajdujemy list Kazimierza Pułaskiego, w którym wyjaśnia, dlaczego walczył o Amerykę. W części „Rodzina i społeczność” czytamy o konflikcie między zadomowionymi społecznościami polskimi w USA, a polskimi przesiedleńcami, którzy przybyli tu po wojnie. W „Religii i kościele” polsko-amerykański historyk Thaddeus Gromada opisuje pierwszą wizytę kardynała Karola Wojtyły z Krakowa, który później został wybrany na papieża Jana Pawła II, w Ameryce w 1969 roku. W „Organizacjach i sieciach” czytamy o polskich szkołach sobotnich i polskich gazetach w Ameryce, o powstaniu Kongresu Polonii Amerykańskiej i o wielu innych sprawach. W części „Zarabianie na życie” dowiadujemy się o Polakach, którzy przybyli do pracy dla kapitana Johna Smitha w Jamestown w Wirginii, jednym z pierwszych angielskich miast w Ameryce.
W „Sztuce, sporcie i wypoczynku” znajdziemy dokumenty dotyczące idola wokalnego Bobby’ego Vintona, legendy baseball’a polskiego pochodzenia – Stana Musiała, oraz założenia Muzeum Polskiego w Ameryce. W „Tożsamości” możemy przeczytać esej mojego przyjaciela Thomasa Napierkowskiego o tym, jak wyglądało dorastanie w południowym Chicago w latach 40. i 50. XX wieku. W „Służbie wojskowej” redaktorzy prezentują serię poruszających dokumentów autorstwa i na temat Amerykanów polskiego pochodzenia i Polaków w Ameryce, którzy walczyli w wojnie secesyjnej, I wojnie światowej, II wojnie światowej, wojnie koreańskiej i wojnie w Wietnamie. W „Życiu amerykańskim” i „Dla Polski” czytamy o tym, jak Polacy w Ameryce reagowali na wydarzenia kulturalne i polityczne zarówno tutaj, w Stanach Zjednoczonych, jak i w Polsce.
Muszę wam powiedzieć. Czytanie tej książki było nie tylko doświadczeniem edukacyjnym, ale i emocjonalnym. Niejednokrotnie, czytając o zmaganiach Polaków i Amerykanów polskiego pochodzenia w znalezieniu swojego miejsca w Ameryce, płakałem za wszystkimi braćmi i siostrami, matkami i ojcami, którzy przyjechali z Polski, aby tu znaleźć życie.
Polish American Voices
I’ve read a lot of books about Poles in America. I’ve read histories on this subject and books of poetry and memoirs and novels. Many of these books are excellent. Reading them – books like Stuart Dybek’s short-story collections and Leslie Pietrzyk’s novels and John Minczeski’s poems – gives me a sense of the Polish experience here in America that makes me feel connected not only with the authors of these books but also with all the Polish communities here. These books remind me again and again about the important things about my Polish-American past and my family’s Polish-American past.
Anna Jaroszynske-Kirchmann and James S. Pula’s Polish American Voices: A Documentary History, 1608-2020 is a recent book that I have added to my collection of essential books about the Polish-American experience. It’s a landmark anthology that every Polish American should read. It brings together letters, pieces of memoirs, newspaper articles, short fiction, poems, photographs, and even cartoons by Polish American artists – one of whom drew for the Dziennik Zwiazkowy – that you will never forget.
This anthology is divided into 10 sections: 1) Leaving and staying, 2) Family and Community, 3) Religion and Church, 4) Organizations and Networks, 5) Making a Living, 6) Arts, Sports, and Leisure, 7) Identity, 8) Military Service, 9) American Life, 10) For Poland.
In each section, Kirchmann and Pula gather together so many important and readable documents by Poles who tell us of their lives here in America. Let me just mention a few of these documents: In the section on “Leaving and Staying,” we find a letter from Casimir Pulaski explaining why he fought for America. In the section on “Family and Community,” we read about the conflict between the established Polish communities here in the US and the Polish Displaced Persons coming here after the war. In "Religion and Church,” Polish-American historian Thaddeus Gromada describes the first visit of Karol Cardinal Wojtyla of Krakow who later was elected Pope John Paul II to America in 1969. In “Organizations and Networks,” we read about the Polish Saturday schools and Polish Newspapers in America and the creation of the Polish American Congress and so much more. In “Making a Living,” we learn about the Poles who came to work for Captain John Smith in Jamestown, Virginia, one of the first English towns in America.
In “Arts, Sports, and Leisure,” we find documents about singing idol Bobby Vinton, Polish American baseball legend Stan Musial, and the founding of the Polish Museum of America. In “Identity,” we can read my friend Thomas Napierkowski’s essay about what it was like growing up in South Chicago in the 1940s and 1950s. In “Military Service,” the editors offer up a series of moving documents by and about Polish Americans who fought in the Civil War, the First World War, the Second World War, The Korean War, and the Vietnam War. In “American Life” and “For Poland,” we read about how Polish Americans responded to cultural and political activities both here in the States and in Poland.
I have to tell you. Reading through this book was not only an educational experience, it was also an emotional experience. More than once, reading about the struggles of Poles and Polish Americans to find their place here in America, I found myself weeping for all those brothers and sisters and mothers and fathers who came from Poland to find a life here.
John Guzlowski
amerykański pisarz i poeta polskiego pochodzenia. Publikował w wielu pismach literackich, zarówno w USA, jak i za granicą, m.in. w „Writer’s Almanac”, „Akcent”, „Ontario Review” i „North American Review”. Jego wiersze i eseje opisujące przeżycia jego rodziców – robotników przymusowych w nazistowskich Niemczech oraz uchodźców wojennych, którzy emigrowali do Chicago – ukazały się we wspomnieniowym tomie pt. „Echoes of Tattered Tongues”. W 2017 roku książka ta zdobyła nagrodę poetycką im. Benjamina Franklina oraz nagrodę literacką Erica Hoffera za najbardziej prowokującą do myślenia książkę roku. Jest również autorem serii powieści kryminalnych o Hanku i Marvinie, których akcja toczy się w Chicago oraz powieści wojennej pt. „Retreat— A Love Story”. John Guzlowski jest emerytowanym profesorem Eastern Illinois University.
-
John Guzlowski's writing has been featured in Garrison Keillor’s Writer’s Almanac, Akcent, Ontario Review, North American Review, and other journals here and abroad. His poems and personal essays about his Polish parents’ experiences as slave laborers in Nazi Germany and refugees in Chicago appear in his memoir Echoes of Tattered Tongues. Echoes received the 2017 Benjamin Franklin Poetry Award and the Eric Hoffer Foundation's Montaigne Award for most thought-provoking book of the year. He is also the author of two Hank Purcell mysteries and the war novel Road of Bones. Guzlowski is a Professor Emeritus at Eastern Illinois University.









