Elżbieta Baumgartner
Nowy podatek od gotówkowych przekazów zagranicznych w USA
Do tej pory przekazy pieniężne z USA za granicę nie były obciążone podatkiem federalnym. Banki i firmy transferowe pobierały jedynie opłaty transakcyjne oraz różnice kursowe. Jednak od 1 stycznia 2026 roku zacznie obowiązywać federalny podatek od przekazów pieniężnych (remittances tax) w wysokości 1% od przesyłanej kwoty. Oznacza to, że każda kwota wysłana z USA do Polski w formie gotówki przez operatorów przekazów (np. Western Union, MoneyGram, Money Express, aplikacje do przekazów pieniężnych), niezależnie od celu, będzie obciążona dodatkowym kosztem.
Przykład: jeżeli przyniesiesz np. do Western Union gotówkę, money order czy czek kasjerski np. na 10 000 USD i zechcesz posłać je do Polski, to zapłacisz 100 USD podatku. Podatek ten zostanie pobrany automatycznie przez Western Union i przekazany do IRS. Nie ma znaczenia, czy środki są darowizną dla rodziny, czy inwestycją w nieruchomość – sam fakt transferu gotówkowego za granicę uruchamia obowiązek podatkowy.
Ale wystarczy posłać pieniądze ze swojego konta bankowego na konto odbiorcy w polskim banku, a podatku się unika. Zwolnione od tego 1-procentowego podatku są jednorazowe międzynarodowe przelewy bankowe (wire transfers z twego konta), regularne bankowe przelewy (np. emerytury Social Security), płatności kartą debetową czy kartą kredytową.
Można też posłużyć się bezpodatkowo firmą np. Western Union, ale pod warunkiem, że pieniądze do tej firmy przelejemy ze swojego bankowego konta albo z karty kredytowej (tu dojdzie kilkuprocentowa marża karty kredytowej).
Amerykański gift tax – podatek od darowizn
Oprócz nowego podatku od przekazów istnieje w USA od dawna gift tax, czyli podatek od darowizn. W praktyce oznacza on, że jeśli obywatel USA lub rezydent podatkowy przekazuje innym osobom pieniądze lub majątek, może powstać obowiązek podatkowy.
Na szczęście system przewiduje wysokie limity zwolnień. W 2025 roku obowiązuje tzw. annual exclusion w wysokości 19 000 USD na osobę. Oznacza to, że można przekazać dowolnej osobie do 19 000 USD w ciągu roku bez konieczności zgłaszania darowizny do IRS. Jeśli darowizna przekracza ten próg, należy złożyć formularz IRS Form 709 – United States Gift.
Formularz 709 nie oznacza automatycznie, że trzeba zapłacić podatek od darowizny. USA przewiduje bowiem bardzo wysoką lifetime exemption – w 2025 roku wynosi ona 13.99 mln USD, a w roku 2026 – 15 mln (30 mln dla małżeństw). Dopiero gdy suma zgłoszonych darowizn w ciągu całego życia plus pozostałej masy spadkowej darczyńcy przekroczy tę kwotę, od nadwyżki będzie obowiązywał podatek (estate tax). W praktyce więc większość z nas, którzy nie jesteśmy multimilionerami, nigdy podatku od darowizn nie zapłaci, ale obowiązek sprawozdawczy istnieje.
Obowiązki w Polsce – podatek od darowizn
Polska ma własny system podatku od darowizn, który zależy od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. Wyróżnia się trzy grupy podatkowe:
- Grupa I – najbliższa rodzina: małżonek, dzieci, rodzice, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo, pasierbowie, teściowie.
- Grupa II – dalsza rodzina: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
- Grupa III – osoby niespokrewnione.
Stawki podatku od darowizn w Polsce są progresywne i zależą od wartości darowizny:
- Grupa I: od 3% do 7% (w zależności od kwoty).
- Grupa II: od 7% do 12%.
- Grupa III: od 12% do 20%.
Istnieje jednak ważne zwolnienie: darowizny w najbliższej rodzinie (grupa I, ale bez teściów) mogą być całkowicie zwolnione z podatku, jeśli zostaną zgłoszone w urzędzie skarbowym w ciągu 6 miesięcy od ich otrzymania. W praktyce oznacza to, że matka, która dostała od syna pieniądze z Ameryki nie zapłaci podatku w Polsce, pod warunkiem że terminowo zgłosi tę darowiznę.
Jak działa umowa podatkowa USA–Polska
Od 1974 roku obowiązuje umowa podatkowa między USA a Polską, która ma chronić przed podwójnym opodatkowaniem. Dotyczy ona dochodów – pensji, emerytur, dywidend czy odsetek – a nie darowizn rodzinnych. Jeśli więc przekaz pieniężny jest darowizną, umowa nie ma zastosowania. Natomiast jeśli pieniądze są dochodem (np. emeryturą Social Security przesyłaną do Polski), wówczas umowa reguluje, jak stosować w Polsce kredyt podatkowy za podatki zapłacone w Stanach.
Praktyczne przykłady
Wyobraźmy sobie trzy sytuacje.
Pierwsza: Syn w Chicago wysyła matce w Krakowie 5 000 USD gotówką. Od 2026 roku zapłaci 50 USD podatku (remittance tax) w USA. W Polsce matka zgłasza darowiznę i nie płaci podatku, bo jest w najbliższej grupie podatkowej.
Druga: Polak w Nowym Jorku przelewa 50 000 USD gotówki na zakup mieszkania w Warszawie. Podatek (remittance tax) wyniesie 500 USD. Wystarczy przelew dokonać ze swojego konta bankowego, a oszczędza się 500 USD. W Polsce nie ma podatku od samego przelewu dla samego siebie, ale później pojawią się podatki od nieruchomości i ewentualnych zysków ze sprzedaży. Ale to inna sprawa.
Trzecia: Emerytura Social Security wysyłana do Polski. Remittance tax jej nie dotyczy, ale Polska może ją opodatkować. Dzięki umowie podatkowej można zastosować w Polsce kredyt podatkowy, aby uniknąć podwójnego opodatkowania.
Strategie minimalizacji obciążeń
Choć nowe przepisy zwiększają koszty, istnieją sposoby na ich ograniczenie. Warto unikać słania gotówki do Polski. Warto planować kwoty i terminy przelewów, aby uniknąć wysokich podatków od darowizn w Polsce. Dokumentacja jest kluczowa – należy zachować potwierdzenia przelewów i zgłoszenia darowizn. W przypadku dochodów z USA trzeba korzystać z mechanizmu kredytu podatkowego przewidzianego w polsko-amerykańskiej umowie podatkowej.
Elżbieta Baumgartner
nie jest prawnikiem, a artykuł ten nie powinien być uważany za poradę prawną. Jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak kupić dom mądrze i nie przepłacić”, „Podręcznik właściciela domu”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo w wersji elektronicznej bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, www.poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.
www.poradniksukces.com
