Illinois dołączyło w tym roku do grupy stanów, które zdecydowały się znieść stanowy podatek od artykułów spożywczych (tzw. grocery tax). Ustawa, która wprowadza to rozwiązanie od 1 stycznia 2026 r., daje jednak lokalnym władzom możliwość utrzymania 1-procentowej stawki na poziomie samorządów.
Część miejscowości rezygnuje z podatku, dając mieszkańcom oszczędności – szczególnie istotne przy rosnących cenach żywności. Inne – mimo wysokich kosztów życia – zdecydowały się na jego utrzymanie. Jak podano, roczne zawieszenie podatku pozwoliło mieszkańcom Illinois zaoszczędzić łącznie 300 mln dolarów.
Chicago nie podjęło jeszcze ostatecznej decyzji, ale wszystko wskazuje na to, że pójdzie śladem wielu innych miast i przywróci lokalny podatek od sprzedaży artykułów żywnościowych w wysokości 1 proc., by zrekompensować utratę wpływów po decyzji stanu.
Miasto ma czas do 1 października br., aby przyjąć uchwałę i przesłać jej kopię do stanowego Departamentu Skarbowego (Illinois Department of Revenue).
Według władz, brak reakcji oznaczałby stratę około 80 mln dolarów rocznie, co mogłoby pogłębić i tak już wysoki deficyt budżetowy miasta.
„Nie tworzymy nowego podatku – po prostu wdrażamy procedurę, która pozwala nam kontynuować jego pobór” – tłumaczył burmistrz Chicago Brandon Johnson.
Dyrektor ds. budżetu miasta, Annette Guzman, ostrzegła radnych, że niepodjęcie decyzji do 1 października narazi miasto na poważne cięcia w finansowaniu usług publicznych.
Szefowa finansów miasta, Jill Jaworski, również opowiedziała się za podatkiem, podkreślając, że po ostatnich obniżkach ratingu kredytowego Chicago potrzebuje „rozwiązań strukturalnych”.
„Chcemy ustabilizować naszą sytuację finansową, a możemy to osiągnąć tylko poprzez przedłużenie działań przynoszących stałe dochody” – powiedziała Jaworski.
Stawka podatku od sprzedaży w Chicago wynosi obecnie 10,25 proc. – wliczając w to zarówno podatki stanowe, jak i lokalne.
Profesor ekonomii Uniwersytetu Illinois (U of I) Elizabeth Powers broniła podatku od artykułów spożywczych jako dochodowego i nieobciążającego osób najbiedniejszych. Zwróciła uwagę, że zakupy dokonywane przy użyciu świadczeń SNAP (programu pomocy żywnościowej) są z tego podatku zwolnione.
„Efektywna stawka podatku dla 20 proc. najuboższych gospodarstw domowych wynosi zaledwie 0,01 proc.” – powiedziała Powers.
Mimo to przeciwnicy uważają ten podatek za niesprawiedliwy społecznie – nieproporcjonalnie obciążający osoby o niskich dochodach.
Przykładem lokalnego oporu jest Bensenville, gdzie aż 90 proc. mieszkańców w referendum sprzeciwiło się wprowadzeniu podatku od żywności.
Naperville, prognozując stratę 6,1 mln dolarów, analizuje różne rozwiązania: utrzymanie podatku, podniesienie innych lokalnych stawek lub ograniczenie usług publicznych, w tym możliwe zwolnienia pracowników.
Czy twoje miasto przywróci 1-procentowy podatek od żywności?
Do 11 czerwca lokalne władze 219 miejscowości w Illinois zdecydowały się na wprowadzenie 1-procentowego podatku od artykułów spożywczych – wynika z danych stanowego Departamentu Skarbowego. Illinois liczy łącznie 1295 jednostek samorządowych.
Cook County: Alsip, Barrington, Bedford Park, Berwyn, Blue Island, Bridgeview, Buffalo Grove, Burbank, Chicago Heights, Cicero, Crestwood, Deer Park, Des Plaines, East Dundee, Elk Grove Village, Evergreen Park, Forest View, Glencoe, Hanover Park, Harwood Heights, Hickory Hills, Hinsdale, Hoffman Estates, Justice, LaGrange Park, Lyons, Markham, Melrose Park, Morton Grove, Norridge, Oak Lawn, Palatine, Park Ridge, Prospect Heights, Richton Park, River Forest, Rolling Meadows, Schaumburg, South Barrington, Stickney, Wheeling, Woodridge.
DeKalb County: Genoa, Shabbona
DuPage County: Batavia, Carol Stream, Clarendon Hills, Downers Grove, Elk Grove Village, Hanover Park, Hinsdale, Glen Ellyn, Westmont, Wheaton, Woodridge
Grundy County: Carbon Hill, Diamond, Minooka, Seneca
Henry County: Coal City, Colona, Galva
Kane County: Algonquin, Batavia, Burlington, East Dundee, Elburn, Hampshire, Huntley, Montgomery, North Aurora, Pingree Grove, South Elgin, Sugar Grove
Kankakee County: Chebanse
Kendall County: Minooka, Montgomery, Yorkville
Lake County: Bannockburn, Barrington, Buffalo Grove, Deer Park, Grayslake, Hainesville, Hawthorn Woods, Highwood, Kildeer, Lake Zurich, Park City, Wheeling
La Salle County: La Salle, Mendota, Peru, Seneca, Sheridan
Lee County: Dixon
McHenry County: Algonquin, Bull Valley, Huntley, Marengo, Spring Grove, Wonder Lake
Ogle County: Davis Junction
Rock Island County: Milan, Moline, Rapids City, Rock Island
Whiteside County: Morrison, Rock Falls, Sterling
Will County: Crete, Diamond, Minooka, Shorewood,Wilmington, Woodridge
Joanna Trzos
j.trzos@zwiazkowy.com