Abp Marek Jędraszewski w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego (75 lat), 22 czerwca 2024 r. złożył na ręce papieża Franciszka rezygnację z pełnionego urzędu. Papież przyjął jego rezygnację, prosząc jednocześnie, aby sprawował tę funkcję do czasu mianowania następcy.
Nuncjatura Apostolska w Polsce poinformowała w środę, że papież Leon XIV mianował nowym metropolitą krakowskim dotychczasowego metropolitę łódzkiego kard. Grzegorza Rysia.
„Wracając do rodzinnego Krakowa, wnosi Wasza Eminencja zarówno głębokie doświadczenie zdobyte podczas posługi w Łodzi, jak i znajomość Kościoła Krakowskiego nabytą od urodzenia. Te dwa skarby będą niezwykle cenne w podejmowaniu posługi Metropolity Krakowskiego” – napisał przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusz Wojda SAC w życzeniach dla nowego metropolity krakowskiego.
– To była wielka łaska być pasterzem Kościoła krakowskiego. Kościoła, który ma tradycję sięgającą roku tysięcznego i zjazdu gnieźnieńskiego – powiedział abp Jędraszewski po ogłoszeniu decyzji papieża w kurii krakowskiej.
Przyznał, że obejmując katedrę wawelską, miał „świadomość ogromu jej znaczenia dla Kościoła i dla polskiej historii”. Dodał, że szczególnie cenne były dla niego uroczystości o charakterze religijnym i jednocześnie państwowo-patriotycznym, jak 3 maja, 11 listopada, ale także kolejne rocznice związane z Solidarnością. – Jestem wdzięczny Bogu za przykłady wiary mieszkańców Kościoła krakowskiego – oświadczył abp Jędraszewski.
Przyznał, że czas jego posługi w archidiecezji wiązał się z wieloma wyzwaniami. Wskazał pandemię i zamknięcie świątyń, wojnę w Ukrainie i związany z nią napływ ludności zza wschodniej granicy oraz kwestie ideologiczne dotyczące postrzegania człowieka, małżeństwa i rodziny.
Zapytany przez dziennikarzy o plany na przyszłość zapowiedział, że zostanie w Krakowie. - Dlaczego miałbym Kraków opuścić? (…) Zostanę, służąc temu Kościołowi na ile się da, na ile pan Bóg pozwoli – powiedział.
Na pytanie o kondycję Kościoła krakowskiego odpowiedział, że należy do samej czołówki, jeśli chodzi o liczbę communicantes (liczbę przystępujących do Komunii św.- PAP), a jeszcze bardziej dominicantes, czyli tych, którzy uczęszczają regularnie na mszę świętą niedzielną. Przyznał, że wyzwaniem jest malejąca liczba powołań kapłańskich i do życia zakonnego.
Kard. Grzegorz Ryś od 2020 r. jest członkiem Dykasterii ds. Biskupów, która m.in. bierze udział w procesie wyłaniania nowych biskupów. W lipcu 2023 r. papież Franciszek mianował go kardynałem, a w październiku 2023 r. – członkiem Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.
W ramach Konferencji Episkopatu Polski od 13 października 2017 r. jest członkiem Rady Stałej. W 2023 r. uczestniczył w pracach zespołu zajmującego się koncepcją komisji badającej przypadki wykorzystywania seksualnego małoletnich w Kościele w Polsce. Jest także przewodniczącym Rady ds. Dialogu Religijnego i Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem oraz członkiem Rady ds. Ekumenizmu, Rady ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego oraz Rady ds. Rodziny.
Kard. Grzegorz Ryś ma 61 lat. Urodził się 9 lutego 1964 r. w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 maja 1988 r.
Równolegle do studiów teologicznych odbył studia na Wydziale Historii Kościoła Papieskiej Akademii Teologicznej, gdzie w 1994 r. uzyskał tytuł doktora, a w 2000 r. habilitację z nauk humanistycznych w zakresie historii. Sakrę biskupią otrzymał 28 września 2011 r.. Jako zawołanie biskupie przyjął hasło: „Virtus in infirmitate” (Moc w słabości).
14 września 2017 r. papież Franciszek mianował go arcybiskupem metropolitą łódzkim. Biret kardynalski otrzymał na konsystorzu 30 września 2023 roku. Objął wówczas rzymski kościół tytularny świętych Cyryla i Metodego.
Z nominacji Franciszka kard. Ryś wziął także udział w pierwszej sesji XVI Zgromadzenia Ogólnego Zwyczajnego Synodu Biskupów „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”, które odbyło się w dniach od 4 do 29 października 2023 r. w Rzymie.
Abp Marek Jędraszewski urząd metropolity krakowskiego pełnił od 8 grudnia 2016 r. W latach 2014-2024 r. był zastępcą przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski i członkiem Rady Stałej KEP. W Episkopacie pełnił także funkcje: przewodniczącego Rady Naukowej, członka Sekcji Nauk Filozoficznych Komisji Nauki Wiary, Komisji Wychowania Katolickiego, Rady ds. Duszpasterstwa Młodzieży, a także delegata KEP ds. Duszpasterstwa Akademickiego. Jest także Wielkim Kanclerzem Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
Powszechnie uznawany jest za jednego z najbardziej wyrazistych polskich hierarchów, wypowiadającego się w sposób jednoznacznie krytyczny w kwestiach takich, jak aborcja i stosunek do środowisk LGBT.
Głośnym echem odbiły się jego słowa wypowiedziane w katedrze wawelskiej 1 sierpnia 2019 r. podczas mszy z okazji 75. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. To właśnie wówczas powiedział: „Czerwona zaraza już po naszej ziemi nie chodzi. Co wcale nie znaczy, że nie ma nowej, która chce opanować nasze dusze, serca i umysły. Nie marksistowska, bolszewicka, ale zrodzona z tego samego ducha - neomarksistowska. Nie czerwona, ale tęczowa”.
Marek Jędraszewski urodził się 24 lipca 1949 r., studiował w Arcybiskupim Seminarium Duchownym i na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu. 24 maja 1973 r. przyjął święcenia kapłańskie.
W roku 1975 wyjechał na studia do Rzymu, gdzie napisał doktorat, a następnie obronił habilitację o Emmanuelu Levinasie, który był inspiracją dla filozofii dialogu uprawianej przez ks. Józefa Tischnera. Biskupem pomocniczym archidiecezji poznańskiej mianował go w 1997 r. Jan Paweł II; święcenia biskupie otrzymał z rąk arcybiskupa Juliusza Paetza. W 2012 r. decyzją papieża Benedykta XVI abp Jędraszewski został metropolitą łódzkim.
Magdalena Gronek (PAP)
