W natłoku codziennych informacji płynących ze świata krótka depesza Agence France-Presse o mającej nastąpić w styczniu przyszłego roku likwidacji polskiej sekcji Radia France Internationale nie zwróciła większej uwagi. Mogła wywołać u czytelników co najwyżej zdumienie, że RFI jeszcze nadaje po polsku, bo przecież era zachodnich rozgłośni emitujących swe programy do Polski dawno minęła. Pod tym względem Radio France jest ostatnim Mohikaninem. Na posiedzeniu z pracownikami dyrekcja RFI oznajmiła o likwidacji sześciu redakcji językowych, w tym polskiej, tłumacząc ten krok „niedostateczną słuchalnością”.
W okresie Zimnej Wojny wśród rozgłośni nadających do Polski zdecydowany prym wiodło Radio Wolna Europa – będące substytutem wolnego polskiego radia – oraz Voice of America – Głos Ameryki. Obie stacje utrzymywane były z pieniędzy amerykańskiego podatnika i stanowiły część struktur rządowych. Wolna Europa podlegała bezpośrednio Kongresowi, a VOA Agencji Informacyjnej Rządu Stanów Zjednoczonych. Amerykanie doskonale zdawali sobie sprawę z tego, jak skutecznym orężem była emisja do zdominowanych przez komunistów krajów Europy Wschodniej wielojęzycznych programów radiowych, ze szczególnym uwzględnieniem wiadomości lokalnych blokowanych przez cenzurę, i dlatego do końca Zimnej Wojny nie szczędzili środków na radiofonię międzynarodową.
Podczas gdy polskie redakcje RWE, VOA, a także BBC stawiały głównie na politykę i dlatego splot wydarzeń politycznych zadecydował o ich ostatecznym losie, misja polskiej sekcji Radia France International polegała głównie na promowaniu kultury oraz języka francuskiego i to trzymało ją dłużej przy życiu niż względy czysto polityczne.
Gdy nadszedł rok 1989, upadł mur berliński, a Polska zaczęła odzyskiwać niepodległość, Amerykanie nie bardzo wiedzieli jak wykorzystać w nowej sytuacji potencjał polskich rozgłośni RWE oraz VOA. Nie powiodła się próba prywatyzacji polskiej sekcji RWE. Nie starczyło też politycznej woli ani pieniędzy na realizację ambitnych planów uczynienia z polskiego serwisu VOA multimedialnej jednostki prowadzącej portal internetowy, radio i przygotowującej audycje telewizyjne.
Wybrano najprostsze rozwiązanie, jakim było zamknięcie obu redakcji. Na pierwszy ogień poszła polska sekcja Wolnej Europy. 30 czerwca 1994 r. w Poznaniu odbyło się uroczyste zakończenie jej działalności z udziałem pracowników i władz RWE, władz Polski i ambasadora Stanów Zjednoczonych. 10 maja 2007, w 55 rocznicę nadania pierwszej audycji przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa w Monachium, Sejm RP złożył podziękowanie jej twórcom, pracownikom i współpracownikom w kraju i na Zachodzie.
Podobny los spotkał później polski serwis Głosu Ameryki. Najpierw w roku 2000 codzienne audycje polskojęzyczne zredukowano do 15 minut dziennie, by ostatecznie 27 lutego 2004 zakończyć całkowicie nadawanie w języku polskim. Na uroczystości w Ambasadzie RP w Waszyngtonie pracownikom polskiej sekcji Głosu Ameryki wręczono polskie odznaczenia państwowe przyznane im przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.
Niewiele dłużej nadawała po polsku renomowana BBC. 25 października 2005 dyrekcja Serwisu Światowego BBC ogłosiła plany restrukturyzacyjne przewidujące zamknięcie 10. sekcji językowych, w tym również polskiej. Ostatnia audycja radiowa Redakcji Polskiej BBC została nadana 23 grudnia 2005.
Stosunkowo najkrócej, bo tylko do 1991 roku, nadawało do Polski Radio Canada International. Na tak szybkie wycofanie się RCI z emisji audycji do Polski i innych krajów Europy Wschodniej miała z pewnością wpływ ówczesna prorosyjska polityka władz Kanady. Wojciech Minicz
Redakcja
