Redakcja
Choroba legionistów (inaczej zwana legioneloza lub legionelloza) – to ciężka, zakaźna choroba dróg oddechowych, wywołana zakażeniem GRAM – ujemną bakterią Legionella pneumophila.
Choroba legionistów jest niebezpieczną formą zapalenia płuc, bardzo często ze skutkiem śmiertelnym. Do kręgu osób najbardziej zagrożonych tą chorobą należą starsi i chorzy ludzie oraz osoby z osłabionym systemem immunologicznym. Mężczyźni są bardziej narażeni niż kobiety, w szczególności mężczyźni w wieku powyżej 45 roku życia, palacze, alkoholicy oraz diabetycy.
Legionella jest również przyczyną choroby o przebiegu podobnym do grypy, zwanej gorączką Pontiac. Po raz pierwszy opisana została w roku 1968, kiedy to liczne zachorowania stwierdzono w budynku departamentu zdrowia w Pontiac w stanie Michigan. W przebiegu gorączki Pontiac nie obserwuje się zajęcia płuc, jej przebieg przypomina zwykłą grypę. Obserwuje się ogólne osłabienie, uczucie rozbicia, bóle mięśniowe i stawowe, podwyższoną temperaturę ciała, dreszcze. W obrębie błony śluzowej gardła i krtani występują zmiany zapalne, co objawia się kaszlem. Cechą łączącą gorączkę Pontiac z chorobą legionistów są wolne stolce, bóle brzucha i nudności. Wszystkie te objawy ustępują po kilku dniach nie pozostawiając żadnych trwałych następstw. Gorączka Pontiac jest bardzo zakaźna.
Postać pozapłucna, Legionella pneumophila spotykana jest stosunkowo bardzo rzadko, w jej przebiegu oprócz zapalenia płuc występują także objawy związane z zakażeniem innych narządów: zapalenie mięśnia sercowego, błon surowiczych, upośledzenie i uszkodzenie nerek i wątroby. Postać pozapłucna zakażenia Legionella pneumophila często prowadzi do śmierci.
Liczba przydaków śmiertelnych spowodowanych Legionellą nie jest nam dokładnie znana. Powodem tego jest fakt, że często w przypadku osób starszych, zapalenie płuc uznane jest jako „naturalna” przyczyna zgonu, bez prowadzenia dalszych badań. Szacunkowo tylko w USA na tę chorobę umiera rocznie 15 000 tysięcy osób.
Historia
Po raz pierwszy bakteria ta została wyizolowana podczas epidemii zachorowań, które miały miejsce w 1976 roku podczas zjazdu weteranów Legionu Amerykańskiego Stanu Pensylwania w Filadelfii w Stanach Zjednoczonych.
Liczba osób, które wtedy zachorowały różni się w zależności od źródeł przekazu. Przyjmuje się, że ogółem zachorowało 221 osób, z czego 34 osoby zmarły (29 uczestników i 5 z obsługi hotelu).
Amerykańskie media wszczęły alarm! Już w grudniu tego samego roku roku, w wyniku intensywnych badań Joseph Macdade stwierdził w preparatach histopatologicznych (pobranych z płuc jednego ze zmarłych) nowy, nieopisany do tej pory zarazek LEGIONELLA PNEUMOPHILA, w którego nazwie postanowił upamiętnić pierwsze ofiary .
Przyczyną zakażenia okazała się obecność bakterii w hotelowej instalacji klimatyzacyjnej.
Przyczyny – występowanie
Bakteria Legionella pneumophila występuje niemal wszędzie, dobrze rozwija się w wodzie i mokrej glebie. Optymalne warunki dla rozmnażania się bakterii to środowisko wilgotne oraz temperatury od 30 do 45˚C. Gwarantowane obumieranie bakterii występuje dopiero w temperaturze 70 stopni.
Legionella występuje powszechnie, spotykamy ją w każdym naturalnym kąpielisku wodnym, w kałużach oraz w wilgotnej glebie, przy czym nie stanowi ona dla nas zagrożenia.
Do wywołania choroby potrzebne jest masowe występowanie tych bakterii. Zakażenie nie występuje jednak przez wypicie wody, lecz przez powietrze. Bakterie przedostają się do dróg oddechowych i płuc wraz z maleńkimi kropelkami wody.
Możemy wymienić następujące obszary zagrożenia:
– prysznic w hotelach, szpitalach, domach opieki dla osób starszych, basenach kąpielowych oraz w innych obiektach sportowych,
– Jacuzzi i inne baseny kąpielowe wyposażone w urządzenia z napowietrzaniem wody,
– urządzenia wentylacyjne z nawilżaczem,
– wieże chłodnicze,
– wszystkie postacie, w których woda występuje w postaci aerolozu.
OBJAWY tej choroby zakaźnej można podzielić na: objawy wczesnego stadium oraz objawy fazy ostrej. Do pierwszej grupy zaliczamy: gorączkę, nudności, suchy kaszel oraz bóle mięśni i głowy. Natomiast do grupy drugiej zaliczymy takie objawy jak: biegunka, bardzo wysoka gorączka, kaszel mokry, puls poniżej sześćdziesięciu uderzeń na minutę, a także chwiejność nastroju. W zaawansowanym stadium choroby legionistów pojawia się również zapalenie płuc.
LECZENIE tej zakaźnej choroby polega przede wszystkim na stosowaniu antybiotyków. Co jakiś czas kuracje powtarza się, aby nie doprowadzić do nawrotów choroby weteranów. Do lekarza powinniśmy się udać po pojawieniu się pierwszych objawów, a lekarz od razu powinien zalecić zrobienie analizy krwi oraz prześwietlenie klatki piersiowej. Jeżeli choroba nie będzie leczona może spowodować zgon, a średnia umieralność wynosi około osiemnaście procent.
W ostatnim tygodniu oficjalnie potwierdzono kilka przypadków choroby legionistów wśród gości jednego z hoteli w Chicago.
***
Mówiący po polsku lekarz Aleksy Dobradin, MD z wieloletnią praktyką w Polsce i Ameryce. Były ordynator Oddziału Medycyny Ogólnej szpitala St. Mary of Nazareth w Chicago. Praktykujący pod adresem: 6422 W. Belmont Ave. Chicago, Illinois 60634, tel. (773) 481-2504, www.aleksydobradin.
