Reklama

Samotność – cichy towarzysz współczesnego życia

W erze nieustannego połączenia, kiedy wystarczy jedno kliknięcie, by zadzwonić na drugi koniec świata, samotność brzmi jak paradoks. A jednak dotyka coraz więcej ludzi – niezależnie od wieku, statusu społecznego czy liczby znajomych na Facebooku. Samotność nie zawsze oznacza fizyczną izolację. To raczej wewnętrzne subiektywne wrażenie braku głębokiej więzi z ludźmi, poczucie bycia niezauważonym i niepotrzebnym. To stan emocjonalny, który potrafi powoli zjadać od środka. Oto historia Joanny, 42-letniej matki, partnerki, córki… i samotnej kobiety.

Katarzyna Pilewicz
07/24/2025 04:30 PM

Samotność – cichy towarzysz współczesnego życia

Autor: Adobe Stock

Joanna prowadziła na pozór zwyczajne, stabilne życie. Miała rodzinę – partnera, dwójkę dzieci, rodziców mieszkających niedaleko. Pracowała zdalnie jako księgowa. Na co dzień zajęta od rana do wieczora, pełen kalendarz – spotkania online, zakupy, obiady, zebrania szkolne. Ale któregoś dnia, kiedy dzieci poszły do szkoły, partner wyjechał w delegację, a telefon milczał – dopadła ją cisza. Nie ta błoga, upragniona, ale ciężka i duszna. „Zorientowałam się, że przez cały tydzień nie powiedziałam nikomu, co naprawdę czuję. Rozmawiałam, organizowałam, uśmiechałam się, ale nikt mnie nie widział naprawdę. Byłam obecna fizycznie, ale emocjonalnie jak za szybą” – wspomina Joanna. Od tego dnia zaczęła unikać ludzi, nie ze złości, ale ze zmęczenia. Czuła, że nie ma już energii, by utrzymywać przyjaźnie, które wydają się powierzchowne. Dopiero terapia pomogła jej nazwać to, czego doświadczała – chroniczną samotność emocjonalną.

Rodzaje samotności

Samotność jest uniwersalną ludzką emocją, przeżywaną bardzo indywidualnie i niepowtarzalnie. Mimo że mówi się powszechnie o samotności jako stanie fizycznym bycia odizolowanym od reszty, zamkniętym w czterech ścianach, to samotność jest w rzeczywistości stanem umysłu. Samotność powoduje, że ludzie czują się puści, samotni i niechciani. Osoby samotne często pragną kontaktu z ludźmi, ale interpretacja rzeczywistości utrudnia im nawiązywanie kontaktów z innymi. Samotność zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci, a brak kontaktów społecznych może doprowadzić do lęku, depresji, udaru mózgu, chorób serca i demencji.

Samotność może przybierać różne formy i nie zawsze wiąże się z fizyczną obecnością lub brakiem innych ludzi. Wyróżniamy samotność emocjonalną, która pojawia się wtedy, gdy brakuje nam bliskich relacji, wsparcia i zrozumienia – nawet jeśli otacza nas wiele osób. Z kolei samotność społeczna odnosi się do braku kontaktów towarzyskich i ograniczonej sieci społecznej – człowiek może czuć się odizolowany, ponieważ nie uczestniczy w życiu społecznym. Istnieje również samotność egzystencjalna, głęboko związana z refleksją nad własnym życiem, przemijaniem i poczuciem odrębności i niedopasowania do grupy. Każdy z tych rodzajów samotności wpływa inaczej na psychikę, a ich zrozumienie jest kluczowe w budowaniu relacji i wsparcia.

Test: czy dotyka Cię samotność?

Odpowiedz „tak” lub „nie” na poniższe pytania. Zaznacz „tak” przy odpowiedzi, która pasuje do Twojego stanu z ostatnich dwóch tygodni.

Często czuję się niezrozumiany/niezrozumiana przez innych.
Mam poczucie, że nie mam, z kim dzielić się swoimi najgłębszymi myślami.
Czuję, że inni ludzie są zajęci sobą i nie mają czasu dla mnie.
Nawet w towarzystwie czuję się samotny/a.
Unikam inicjowania kontaktów, bo nie wierzę, że ktoś będzie naprawdę zainteresowany.
Tęsknię za prawdziwą bliskością, ale nie wiem, jak ją stworzyć.
Czuję się wykluczony/a z grupy, rodziny, środowiska.
Często zadaję sobie pytanie: „Czy komuś naprawdę na mnie zależy?”

Interpretacja:

0–2 odpowiedzi „tak”: Prawdopodobnie nie doświadczasz obecnie samotności w znacznym stopniu.

3–5 odpowiedzi „tak”: Możesz doświadczać przejściowej lub umiarkowanej samotności – warto się temu przyjrzeć.

6–8 odpowiedzi „tak”: To sygnał, że samotność może znacząco wpływać na Twoje życie i warto poszukać wsparcia.

Jak przezwyciężyć samotność?

Samotność nie zawsze oznacza klęskę społeczną – bywa sygnałem, że czas zatrzymać się i poszukać sensu. Może być impulsem do zmiany, do pogłębienia relacji, do budowania życia, w którym jest miejsce na prawdziwą przynależność do innych. Zastanów się nad pracą społeczną lub inną aktywnością, która sprawia ci przyjemność. Wolontariaty stwarzają ogromne możliwości poznawania ludzi oraz kultywowania nowych przyjaźni i interakcji społecznych. I oczekuj najlepszego. Samotni ludzie często oczekują odrzucenia, więc zamiast tego spróbuj skupić się na pozytywnych myślach i dobrych doświadczeniach. Szukaj ludzi, którzy mają podobne podejście, zainteresowania i wartości jak Ty. Musisz zrozumieć, że samotność jest oznaką, że coś musi się zmienić. Nie spodziewaj się, że wszystko zmieni się z dnia na dzień, ale możesz zacząć podejmować kroki, które pomogą złagodzić Twoje poczucie samotności i zbudować relacje, które wspierają dobre samopoczucie. Samotność ma fizyczne i psychiczne skutki w życiu. Jeśli rozpoznasz niektóre z objawów wpływających na Twoje samopoczucie, jak beznadziejność, brak motywacji, to podejmij świadomy wysiłek, aby je zwalczyć. Porozmawiaj z kimś, komu możesz zaufać. Ważne jest skontaktowanie się z kimś, aby porozmawiać o tym, co czujesz. Może to być ktoś, kogo znasz, na przykład członek rodziny, ale możesz także rozważyć rozmowę z lekarzem lub terapeutą. Cokolwiek wybierzesz, pamiętaj, że są ludzie, którzy mogą Ci pomóc.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.