Reklama

Uwięzieni w sobie: o klaustrofobii, jej przyczynach i drodze do wolności

Wyobraź sobie windę, której drzwi się zamykają, a ty nagle czujesz, jakbyś nie mógł oddychać. Twoje serce zaczyna bić szybciej, dłonie się pocą, a w głowie pojawia się tylko jedna myśl: „Muszę stąd wyjść”. To nie filmowy dramat, ale rzeczywistość wielu osób cierpiących na klaustrofobię – lęk przed zamkniętymi lub ograniczonymi przestrzeniami.

Katarzyna Pilewicz
07/31/2025 04:45 PM

Uwięzieni w sobie: o klaustrofobii, jej przyczynach i drodze do wolności

Autor: Adobe Stock

Czym jest klaustrofobia?

Klaustrofobia to jedna z najczęstszych fobii specyficznych, czyli intensywny i irracjonalny lęk przed konkretną sytuacją – w tym przypadku zamkniętymi lub ciasnymi pomieszczeniami. Może objawiać się nie tylko w windach, ale też w samolotach, tunelach, MRI (rezonans magnetyczny), zatłoczonych pomieszczeniach, a nawet w ciasno zapinanych ubraniach. To, co dla jednych jest codziennością, dla innych staje się paraliżującym doświadczeniem.

Skąd bierze się lęk?

Klaustrofobia często ma swoje korzenie w dzieciństwie. Może wynikać z traumatycznego przeżycia, na przykład zaklinowania się w szafie, zamknięcia w ciemnym pomieszczeniu lub bolesnego doświadczenia medycznego. Czasem rozwija się wtórnie, na przykład u osób, które doświadczyły ataku paniki w zamkniętym miejscu i zaczęły go unikać. Istnieje też teoria, że lęk ten może być dziedziczny lub wynikać z temperamentu – osoby nadwrażliwe i lękowe są bardziej narażone.

Przykład z życia: historia Marty

Marta, 34-letnia graficzka, przez lata unikała wind. Mieszkała na czwartym piętrze i codziennie chodziła po schodach. Wszystko zaczęło się w dzieciństwie, gdy utknęła z koleżanką w piwnicy. „Czułam, że się duszę. Do dziś pamiętam zapach kurzu i ciemność. Od tamtej pory czuję lęk przed zamknięciem” – wspomina.

Dopiero gdy jej praca wymagała częstych podróży służbowych samolotami, zdecydowała się poszukać pomocy.

Jak można sobie pomóc?

Dobra wiadomość jest taka, że klaustrofobia jest możliwa do pokonania – lub przynajmniej do znacznego złagodzenia. Najskuteczniejszą metodą leczenia klaustrofobii jest terapia ekspozycyjna. Polega na stopniowym i kontrolowanym konfrontowaniu pacjenta z sytuacjami wywołującymi lęk, zamiast ich unikania. Proces ten przebiega etapami – zaczyna się od wyobrażeń (np. zamknięcia w małym pomieszczeniu), a następnie przechodzi do rzeczywistych doświadczeń, takich jak wejście do windy czy siedzenie w ciasnym pokoju. Celem terapii jest oswojenie się z uczuciem lęku, zrozumienie, że nie prowadzi on do realnego zagrożenia, oraz nauczenie się skutecznych strategii radzenia sobie. Regularna ekspozycja zmniejsza wrażliwość na bodziec lękowy i pozwala odzyskać kontrolę nad reakcjami ciała i umysłu. Terapia ta wymaga odwagi, ale z pomocą terapeuty przynosi trwałe efekty i znaczną poprawę jakości życia.

Klaustrofobia nie musi kontrolować życia. Choć wyjście z niej wymaga odwagi i pracy nad sobą, to wszystko jest możliwe. Marta dziś nie tylko korzysta z windy, ale i podróżuje samolotem bez lęku. „Zrozumiałam, że to ja rządzę swoim lękiem, a nie on mną” – mówi z uśmiechem.

Masz klaustrofobię?

Jeśli chcesz sprawdzić, czy możesz mieć objawy klaustrofobii, zadaj sobie te pytania:

Czy unikasz wind, tuneli, MRI lub zatłoczonych miejsc?
Czy w takich sytuacjach odczuwasz silny niepokój, duszność, przyspieszone bicie serca?
Czy ten lęk wpływa na Twoje decyzje i życie codzienne, ograniczając je?

Jeśli odpowiedź brzmi „tak” – warto porozmawiać z psychologiem. Każdy zasługuje na życie bez lęku.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.