Joanna Trzos
Testy dla kierowców-seniorów dopiero od 87. roku życia
Zmiany czekają kierowców-seniorów w Illinois. Zgodnie z ustawą HB1226 obowiązkowy coroczny test jazdy będzie dotyczył dopiero osób w wieku 87 lat i starszych. Dotychczas wymóg ten obejmował kierowców od 79. roku życia. Od 1 lipca 2026 r. mieszkańcy Illinois w wieku od 79 do 86 lat przy przedłużaniu prawa jazdy będą musieli przejść jedynie badanie wzroku, a w przypadku wykroczeń drogowych także test pisemny.
Obrona osób bez obywatelstwa w powiecie Cook
Ustawa HB 2436, podpisana przez gubernatora J.B. Pritzkera, rozszerza kompetencje Publicznego Obrońcy Powiatu Cook (Cook County Public Defender) o reprezentowanie osób niebędących obywatelami USA w postępowaniach imigracyjnych, nawet jeśli są one zatrzymane poza granicami powiatu. Dotychczas obrońcy publiczni mogli reprezentować takich mieszkańców tylko w sprawach toczących się w sądach imigracyjnych w obrębie powiatu Cook. Nowe prawo umożliwia im także reprezentowanie klientów, którzy znajdują się poza stanem Illinois, pod warunkiem że sprawa dotyczy mieszkańców powiatu Cook. Ta zmiana ma na celu zapewnienie sprawiedliwości i dostępu do obrony prawnej dla osób niebędących obywatelami, które mogą być narażone na deportację lub inne konsekwencje prawne. Ustawa HB 2436 została uchwalona w odpowiedzi na zmieniające się przepisy federalne oraz obawy dotyczące naruszeń praw procesowych w postępowaniach imigracyjnych. Współpraca z organizacjami takimi jak The Resurrection Project oraz Defenders for All miała kluczowe znaczenie dla opracowania i wdrożenia tej ustawy – oceniło Biuro Publicznego Obrońcy Powiatu Cook (Cook County Public Defender). Ustawa HB 2436 weszła w życie z dniem podpisania jej przez gubernatora Pritzkera.
Więcej niezależności dla obrońców publicznych
Na mocy ustawy HB 3363 powstanie „Office of State Public Defender”, czyli stanowe biuro wspierające obrońców z urzędów w całym Illinois. Nowe regulacje mają zwiększyć ich niezależność od lokalnych sędziów i zapewnić więcej zasobów. Badania przeprowadzone przez Northwestern University wykazały, że w roku fiskalnym 2023 w Illinois zapełnionych było jedynie 56 proc. potrzebnych etatów obrońców publicznych. Podobne braki odnotowano także w raporcie z 2021 roku zamówionym przez Sąd Najwyższy Illinois.
Potrzeba wsparcia dla tej grupy zawodowej wzrosła po zniesieniu kaucji gotówkowych w 2023 r. Mimo to ustawodawcy po raz kolejny przeznaczyli w budżecie tylko 10 milionów dolarów na usługi obrońców publicznych w powiatach – dokładnie tyle samo, co w poprzednich latach.
Aktualizacja „Prawa Scotta”
Ustawa SB 1922 rozszerza przepisy tzw. Scott’s Law, które nakazują kierowcom zjeżdżanie na pobocze w obecności pojazdów służb ratunkowych i policyjnych – obowiązek ten dotyczy wszystkich takich pojazdów, niezależnie od tego, czy się poruszają, czy stoją. Nowe regulacje mają zwiększyć bezpieczeństwo służb ratunkowych, strażaków, pogotowia i policji podczas interwencji na drogach. Kierowcy, którzy nie zastosują się do tych zasad, mogą podlegać surowym karom, w tym grzywnom i punktom karnym. Przepisy wchodzą w życie, aby zmniejszyć ryzyko wypadków i poprawić płynność ruchu w sytuacjach awaryjnych.
Pozwy o substancje toksyczne
Najwięcej kontrowersji wzbudziła ustawa SB 328, która pozwala na wnoszenie pozwów przeciwko firmom działającym w Illinois i nawet gdy zarówno powód, jak i pozwany pochodzą z innych stanów. Nowe prawo obejmuje sprawy związane z toksycznymi substancjami i – zdaniem zwolenników – ma zapewnić sprawiedliwość osobom narażonym na szkodliwe materiały. Krytycy, w tym Stowarzyszenie Producentów w Illinois, ostrzegają jednak, że regulacja zaszkodzi gospodarce i otworzy drzwi do tzw. „turystyki procesowej”. Republikańscy parlamentarzyści złożyli już pozew przeciwko tej ustawie, podnosząc zarzut nie tyle wobec treści prawa, co wobec procedury legislacyjnej. Ich zdaniem tzw. „gut-and-replace”, czyli całkowite podmienianie treści projektów ustaw, ogranicza debatę i może być niekonstytucyjne.
Zakaz stosowania „wiecznych chemikaliów”
Ustawa HB 2409 wymaga, aby firmy sprzedające sprzęt pożarniczy ujawniały obecność substancji perfluoroalkilowych i polifluoroalkilowych (tzw. „forever chemicals”), czyli substancji chemicznych, które długo zalegają w organizmach i środowisku. Zakazuje stosowania PFAS w odzieży strażaków do 2027 r. oraz w pozostałym sprzęcie do 2030 r. Z kolei ustawa HB 2516 zakazuje stosowania chemikaliów PFAS do 2032 r. w produktach dla dzieci, kosmetykach, bieliźnie intymnej (np. piżamy, majtki), produktach menstruacyjnych i nici dentystycznej.
Bezpieczeństwo żywności dla niemowląt. Ustawa SB 73 wymaga, aby producenci żywności dla niemowląt testowali swoje produkty na arsen, kadm, ołów i rtęć co najmniej raz w miesiącu.
Bezpieczeństwo w magazynach podczas tornad. Ustawa HB 2987 wymaga, aby magazyny posiadały plan bezpieczeństwa na wypadek tornada oraz budowały nowe obiekty zgodnie z zaostrzonymi standardami bezpieczeństwa. Ustawa została uchwalona w odpowiedzi na tragiczną katastrofę, która miała miejsce 10 grudnia 2021 r. w Edwardsville. W wyniku przejścia tornada EF3 o prędkości wiatru 150 mph (241 km/h) zawalił się dach magazynu Amazona, co doprowadziło do śmierci sześciu pracowników i poważnych obrażeń jednego z nich.
Sztuczna inteligencja w edukacji. Ustawa HB 1859 zakazuje wykorzystywania sztucznej inteligencji (AI) jako głównych prowadzących zajęcia na publicznych college’ach. Zgodnie z nowymi przepisami, kursy nie mogą być prowadzone wyłącznie przez AI lub generatywne programy AI, choć nauczyciele mogą nadal korzystać z tych technologii w celu uzupełnienia tradycyjnego nauczania.
Z kolei ustawa SB1920 wymaga, aby Stanowa Rada Edukacji opracowała wytyczne dotyczące wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) w szkołach.
Defibrylatory w domach opieki. Ustawa HB1287 wymaga, aby placówki opieki specjalistycznej posiadały automatyczne defibrylatory zewnętrzne do 2030 r.
Przejrzystość cen w siłowniach. Ustawa SB 314 wymaga, aby ośrodki fitness ujawniały klientom wszelkie zmiany opłat co najmniej 60 dni przed automatycznym przedłużeniem umowy.
Niecodzienne weto gubernatora
Warto dodać, że demokratyczny gubernator J.B. Pritzker zawetował również dwie ustawy – co jest rzadkością, biorąc pod uwagę, że legislatura kontrolowana jest przez jego partię. Jedno z wet miało charakter techniczny, ponieważ regulacja została już wprowadzona do budżetu, natomiast drugie ujawniło rozbieżności polityczne między gubernatorem a stanowym skarbnikiem.
Pritzker zawetował ustawę SB 246, popieraną przez skarbnika stanu Michaela Frerichsa, która pozwalałaby na utworzenie funduszu inwestycyjnego dla organizacji non-profit w Illinois. Biuro skarbnika miałoby inwestować zgromadzone środki, a zyski z inwestycji przekazywać z powrotem organizacjom.
Gubernator argumentował, że mogłaby ona mieć niezamierzone i szkodliwe skutki. „Niestety, umożliwiałaby ona wykorzystanie inwestycji finansowych stanu Illinois do wspierania radykalnych i ekstremistycznych grup” – napisał gubernator.
Jako przykład Pritzker wskazał organizację non-profit z Indiany powiązaną z Oath Keepers, którą grupy nadzoru klasyfikują jako „ekstremistyczną”. Przywódcy tej grupy zostali uznani winnymi spisku w związku z zamieszkami na Kapitolu USA 6 stycznia 2021 roku.
Gubernator zaznaczył, że taka organizacja kwalifikowałaby się do programu funduszu inwestycyjnego. Jednak biuro skarbnika wydało oświadczenie, kwestionując to twierdzenie.
Joanna Trzos
j.trzos@związkowy.com
