W duchu Adlera: przynależność, zachęta i styl życia

Współczesne życie często wydaje się wyścigiem — praca, obowiązki, technologie, media społecznościowe. W tym zgiełku łatwo zapomnieć o tym, co naprawdę daje poczucie sensu i spełnienia. Alfred Adler, austriacki psycholog i założyciel psychoterapii indywidualnej, podkreślał, że kluczem do szczęścia i zdrowia psychicznego jest poczucie przynależności oraz zainteresowanie społeczne.

Katarzyna Pilewicz
10/16/2025 04:16 PM

W duchu Adlera: przynależność, zachęta i styl życia

Autor: Adobe Stock

Poczucie przynależności jako fundament życia

Adler wierzył, że człowiek jest istotą społeczną i potrzebuje więzi z innymi. Już od dzieciństwa kształtuje się w nas potrzeba bycia akceptowanym i wartościowym w grupie. Brak poczucia przynależności może prowadzić do lęku, niskiej samooceny, a w dorosłym życiu do poczucia wyobcowania, niezadowolenia i desperacji. Dlatego, według Adlera, zdrowa psychika rozwija się w kontekście relacji — w rodzinie, wśród przyjaciół, w społeczności.

Zainteresowanie społeczne — serce teorii Adlera

Zainteresowanie społeczne (niem. Gemeinschaftsgefühl) to zdolność współodczuwania, troski o innych i zaangażowania w życie wspólnoty. Adler podkreślał, że osoby, które rozwijają tę postawę, czują satysfakcję nie tylko z własnych osiągnięć, ale i z sukcesów innych. To poczucie odpowiedzialności społecznej nie oznacza poświęcenia własnych potrzeb, lecz świadomego kształtowania relacji w sposób konstruktywny i empatyczny.

Zachęta i ruch w kierunku plus

W psychologii adlerianowskiej szczególną rolę odgrywa zachęta. Adler wskazywał, że wsparcie i pozytywne wzmocnienie pozwalają jednostce uwierzyć w swoje możliwości, rozwijać talenty i radzić sobie z trudnościami. Zachęta różni się od pochwały — nie skupia się jedynie na wynikach, lecz na wysiłku, postawie i odwadze do działania. W tym kontekście Adler wprowadził także koncepcję „ruchu w kierunku plus” — czyli naturalnej tendencji człowieka do dążenia do celu, do lepszego „ja”, samorealizacji i integracji społecznej. Ruch ten pozwala przekształcać poczucie braków czy niższości w twórczą energię, budując pozytywny styl życia.

Kolejność urodzenia a styl życia

Adler zwracał uwagę na wpływ kolejności urodzenia na osobowość i styl życia. Pierworodny często przyjmuje rolę odpowiedzialnego lidera lub perfekcjonisty, środkowe dzieci uczą się negocjacji i kompromisu, a najmłodsze mogą rozwijać kreatywność i poczucie humoru, szukając własnego miejsca w grupie. Zrozumienie kolejności urodzenia pozwala lepiej rozpoznać dynamikę rodzinną i wyzwania, które kształtują jednostkę. Jednak Adler podkreślał, że kolejność urodzenia to tylko jeden z wielu czynników — istotne są także warunki wychowania, styl rodziny i doświadczenia społeczne.

Styl życia według Adlera

Styl życia to unikalny sposób, w jaki jednostka interpretuje świat i realizuje swoje cele. Kształtuje się już w dzieciństwie pod wpływem doświadczeń rodzinnych, koleżeńskich i społecznych. Może być konstruktywny lub ograniczający — w zależności od tego, czy człowiek rozwija poczucie przynależności, empatię i umiejętność współpracy. Styl życia odzwierciedla nasze priorytety, wartości i sposób radzenia sobie z wyzwaniami, a dzięki ruchowi w kierunku plus możemy go świadomie kształtować na drodze ku pełniejszemu i bardziej satysfakcjonującemu życiu.

Praktyczne zastosowanie w codziennym życiu

Zasady Adlera można wprowadzać w życie każdego dnia – przez zachętę i wsparcie bliskich, rozwijanie zainteresowań społecznych, świadome wzmacnianie więzi z innymi i dostrzeganie piękna i wartości drobnych momentów w życiu. Refleksja nad kolejnością urodzenia pomaga lepiej rozumieć siebie i innych, a ruch w kierunku pozytywnym inspiruje do ciągłego rozwoju i pracy nad własnym stylem życia.

Psychologia Alfreda Adlera uczy, że szczęście nie polega jedynie na sukcesach zawodowych czy materialnych, ale na jakości naszych relacji i poczuciu przynależności. Zainteresowanie społeczne, empatia, zachęta i ruch w kierunku pozytywnym tworzą fundament, na którym można budować autentyczne życie. Każda codzienna interakcja to okazja, by praktykować te zasady i kształtować własny, świadomy styl życia pełen znaczenia i harmonii.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.