Reklama

Ciepło emocjonalne – jak je tworzymy i dlaczego jest nam potrzebne w święta

Święta Bożego Narodzenia często opisujemy jako „ciepłe” – mówimy o ciepłej atmosferze, ciepłych relacjach, cieple rodzinnego domu. Choć brzmi to metaforycznie, psychologia tłumaczy, że ciepło emocjonalne jest realnym doświadczeniem, które ma ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne.

Katarzyna Pilewicz
Dzisiaj, 04:08 PM

Ciepło emocjonalne – jak je tworzymy i dlaczego jest nam potrzebne w święta

Autor: Beata Brzemińska

Czym jest ciepło emocjonalne?

Ciepło emocjonalne to poczucie bycia widzianym, bezpiecznym i akceptowanym w relacji z drugim człowiekiem. Objawia się w drobnych gestach – spokojnym tonie głosu, uważnym spojrzeniu, życzliwym dotyku, gotowości do wysłuchania bez oceniania. To nie spektakularne wydarzenia, lecz momenty bliskości regulują nasz układ nerwowy.

Badania z zakresu teorii przywiązania (Bowlby, Ainsworth) pokazują, że już od dzieciństwa potrzebujemy „bezpiecznej bazy” – osoby, przy której możemy się uspokoić i odzyskać równowagę emocjonalną. Co istotne, ta potrzeba nie znika w dorosłości. W święta, gdy tempo życia zwalnia, staje się ona szczególnie widoczna.

Co dzieje się w mózgu, gdy doświadczamy ciepła?

Neurobiologia dostarcza jasnych odpowiedzi. Kontakt pełen życzliwości i empatii aktywuje układ przywspółczulny, odpowiedzialny za wyciszenie i regenerację. Wzrasta poziom oksytocyny – hormonu więzi – który obniża poziom kortyzolu (hormonu stresu). Badania pokazują, że osoby doświadczające regularnego wsparcia emocjonalnego lepiej radzą sobie ze stresem, rzadziej chorują i mają wyższy poziom dobrostanu psychicznego.

Co ciekawe, klasyczne eksperymenty z zakresu psychologii społecznej wskazują, że nawet symboliczne doświadczenie ciepła fizycznego, na przykład trzymanie ciepłego kubka, zwiększa skłonność do życzliwego nastawienia do innych ludzi. To pokazuje, jak głęboko w naszym systemie nerwowym zakodowane jest połączenie ciepła i relacji.

Święta jako czas regulacji emocji

W okresie świątecznym mamy wyjątkową okazję, by świadomie tworzyć ciepło emocjonalne. Nie poprzez perfekcyjnie przygotowany stół czy idealne dekoracje, lecz poprzez obecność. Badania nad uważnością (mindfulness) podkreślają, że już kilka minut pełnej uwagi skierowanej na drugą osobę zwiększa poczucie więzi i zadowolenia z relacji.

Ciepło rodzi się także z przewidywalności i rytuałów. Wspólne kolędowanie, zapalanie świec, powtarzalne rodzinne zwyczaje dają mózgowi sygnał bezpieczeństwa: „wiem, czego się spodziewać, jestem u siebie”.

Wigilia u pani Anny

Pani Anna, 52-letnia nauczycielka, przez lata uważała, że świąteczna atmosfera zależy od idealnie przygotowanej kolacji. Każde święta były dla niej źródłem napięcia i zmęczenia. Dopiero gdy pewnego roku – z powodu choroby – musiała odpuścić część przygotowań, wydarzyło się coś zaskakującego. Usiadła z rodziną wcześniej przy stole, zapaliła świecę i po prostu zapytała: „Jak się teraz czujecie?”. Rozmowa była spokojna, pełna śmiechu i wzruszeń. „To były moje najcieplejsze święta” – powiedziała później. Nie dlatego, że było idealnie, ale dlatego, że było autentycznie.

Jak świadomie tworzyć ciepło emocjonalne?

Psychologia podpowiada kilka prostych zasad:
• Zwolnij – ciepło nie rodzi się w pośpiechu.
• Zauważ – nazwij emocje swoje i bliskich.
• Bądź wystarczająco dobry – perfekcja chłodzi, autentyczność ogrzewa.
• Daj uwagę zamiast udzielania rad – obecność leczy bardziej niż rozwiązania.

Święta nie muszą być idealne, by były dobre dla psychiki. Wystarczy odrobina uważności, życzliwości i gotowości do prawdziwego bycia razem. To właśnie z tych drobnych chwil powstaje ciepło, które pamiętamy najdłużej.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.