Anonsowany całkiem zwyczajnie, jak wiele innych, wernisaż malarsko-literackiej retrospektywy Lidii Rozmus okazał się – ku zaskoczeniu zarówno publiczności, jak i jego bohaterki – trzecim spotkaniem z cyklu "Perły z korony", w którym Art Gallery Kafe prezentuje wybitnych, twórczych Polaków w Chicago.
Malarkę i poetkę, znaną ze swojej fascynacji sztuką japońską i ze sztuki tej uprawiania, przedstawiła publiczności pełniąca rolę gospodyni piątkowego wieczoru – oszczędnie, acz wyraźnie ustylizowana po japońsku – Ewa Uszpolewicz.
W ciekawie prowadzonym dialogu – kompetentnej Ewy i skromnej, prawie nieśmiało mówiącej o swoim oczarowaniu Japonią i swoich japońskich sukcesach Lidki – dowiadywaliśmy się, jak przez studia z historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim i z grafiki w chicagowskim Art Institute uzyskała zawód graphic designer, który wykonuje w kolejnych redakcjach, ale też – jakie wrażenie wywarło na niej pierwsze "dotknięcie" sztuki japońskiej jeszcze w dzieciństwie.
W czasie swoich podróży do Japonii, z których pierwsza była wyjazdem "w ciemno" – bez kontaktów, bez konkretnych planów, tylko z biletem i plecakiem – artystka poznawała Japonię od środka, wchłaniała jej atmosferę, jej kulturę, obyczaje jej mieszkańców, ich sposób widzenia świata, stosunek do życia i innych ludzi.
Nawiązała przyjaźnie, które utrzymuje do dziś. Spotykała artystów, uczyła się od nich. Została przez nich zaakceptowana jako poetka i jako malarka. Dziś jest mistrzynią poezji haiku i malarstwa sumi-e. Te dwie dziedziny japońskiej sztuki łączy niezwykła oszczędność środków wyrazu, poprzez które artys-ta przekazuje wrażliwemu odbiorcy swoją wizję, swoje przeżycie, swoje odczucia. Lidka nie akceptuje spotykanej czasem etykietki "polska Japonka". Podkreśla stanowczo, że czuje się Polką. Choć w Japonii świetnie się czuje, to zawsze z niej wraca i nie chciałaby tam mieszkać na stałe. A maluje i pisze – pod wielkim wpływem sztuki japońskiej, ale jednak po swojemu.
Tak właśnie znamy ją od lat – we wszystkim, co robi jedyną i niepowtarzalną. Ostatnim etapem wtajemniczenia był pokaz malowania sumi-e, z objaśnieniami i komentarzem artystki. Nie ufając cierpliwości słuchaczy, zrezygnowała z rytuału półgodzinnego ucierania tuszu, podczas którego artysta wycisza się i koncentruje na swoim zadaniu. Musiał nam wystarczyć gotowy płynny tusz – taki też jest dostępny.
Na naszych oczach pojawił się na ryżowym papierze obraz przedstawiający najbardziej charakterystyczny dla tego gatunku malarstwa obiekt – fragment lasku bambusowego, powstający w niemal magiczny sposób pod spokojnymi, pozornie jednostajnymi ruchami pędzla. A pędzli było wiele, w zależności od śladu, jaki miały zostawiać – duże i małe, cienkie i grube, z sierści wilka, owcy, kota…
Podobnie, jak poprzednie spotkania z "Perłami z korony" – Jerzym Kenarem i Wojciechem Madeyskim (obecnym zresztą tego wieczoru wśród publiczności) – było to wydarzenie trudne do przecenienia. Poznawanie artysty w na wpół klubowej, na wpół rodzinnej atmosferze Art Gallery Kafe, to prawdziwa specjalność tego miejsca. Nie jedyna zresztą. Tekst i zdjęcia: Krystyna Cygielska
Redakcja
