Potomkowie Aleksandra Zamoyskiego, ostatniego właściciela Kozłówki, mają prawo dziedziczenia po nim – orzekł Sąd Rejonowy w Lubartowie. Dziedziczeniu podlegać może majątek ruchomy, który jest wyposażeniem Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Andrzej, Jadwiga, Maria oraz Anette, córka Adama Zamoyskiego, zamierzają domagać się odszkodowania za bezprawnie znacjonalizowane nieruchomości, czyli głównie wyposażenie pałacu. Nieruchomości – pałac, ziemia i lasy – zostały znacjonalizowane na podstawie dekretu o reformie rolnej, którego nikt do tej pory w Polsce nie kwestionował. Odszkodowanie, jakiego Zamoyscy będą domagać się od skarbu państwa, jak dowiedzieliśmy się nieoficjalnie, ma wynosić 40 do 50 procent wartości wyposażenia muzeum. Z pozostałego majątku ma zostać utworzona fundacja Zamoyskich, która będzie mogła współdecydować o działalności muzeum. – Wyrok stwierdza, że Zamoyscy są prawnymi spadkobiercami dawnych właścicieli. Uczciwie trzeba przyznać, że siedzimy na cudzym. Ruchomości zostały znacjonalizowane z rażącym naruszeniem prawa – mówi Krzysztof Kornacki, dyrektor Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Nie widzi jednak zagrożenia dla istnienia placówki. Rodzina Zamoyskich ma dobre, modelowe – jak mówi Kornacki – kontakty z muzeum. Historia rodziny, współczesne fotografie Zamoyskich, drzewo genealogiczne rodu są stałym elementem ekspozycji. W kordegardzie pałacu muzeum urządziło stylowo wyposażony apartament, w którym rodzina może mieszkać podczas pobytów w Polsce. Przed jedenastu laty w Kozłówce odbył się zjazd polskiej artystokracji. Nieżyjący już Adam Zamoyski mówił wówczas, że urządzenie muzeum w rodowej siedzibie jest najlepszą rzeczą, jaka mogła się temu miejscu przytrafić w komunistycznym kraju. Bardzo chciał odzyskać kozłowieckie lasy. – Widzi pani to miejsce? – pokazał na jedną z oficyn. – Tam się urodziłem. Chciałbym móc tu przyjeżdżać, zamieszkać przez kilka tygodni – mówił. Niebawem jego marzenie się spełniło. – Kiedy przywiozłem w 1994 r. Adama Zamoyskiego z lotniska do urządzonego już apartamentu, w oczach miał łzy wzruszenia – wspomina dziś dyrektor Kornacki. – Na coś takiego w Kanadzie mnie nie stać – powiedział wówczas. Dziś rodzina Zamoyskich nie należy do zamożnych. W Polsce zostawili cały majątek. Najcenniejsze wyposażenie z Kozłówki Jadwiga Zamoyska wywiozła pod koniec wojny do Warszawy. Obawiała się nadchodzącego frontu wschodniego. Bezcenne przedmioty zostały zniszczone podczas powstania warszawskiego. To, co w Kozłówce zostało, stanowi i tak bezcenną wartość. Elżbieta Południk
Redakcja
