Redakcja
O Polonii i Ameryce
Jednym z czołowych haseł wyborczych republikanów w niedawnych wyborach była zmiana interpretacji 14 poprawki do Konstytucji tak, aby urodzone w USA dzieci nielegalnie przebywających tu rodziców nie mogły automatycznie nabywać obywatelstwa amerykańskiego. Ale wszelkie zmiany w amerykańskiej Konstytucji, czy tylko w jej interpretacji, to niemal syzyfowa praca, co bynajmniej nie zraża polityków do wnoszenia wciąż nowych propozycji. W jej obecnym kształcie Konstytucja zawiera aż 27 poprawek. Od czasu wejścia w życie, w 1789 roku, najwyższego prawa Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej do Kongresu wpłynęło 10 tysięcy propozycji poprawek. Ogromna większość z nich nie wyszła poza obrady komisji kongresowych. Historia Konstytucji USA zna przypadek, w którym uchwalona przez Kongres i ratyfikowana przez poszczególne stany poprawka anulowała wcześniejszą, odmienną poprawkę dotyczącą tej samej sprawy. Tak było z 18 poprawką z 1919 roku, wprowadzającą prohibicję i 23 poprawką z 1933 roku, która prohibicję i 18 poprawkę anulowała.
Nie wydaje się jednak, by do cofnięcia obecnego przywileju przyznającego automatycznie obywatelstwo amerykańskie urodzonym w USA z nielegalnych imigrantów dzieciom potrzebna była specjalna poprawka konstytucyjna. Zdaniem ekspertów wystarczy odpowiednie orzeczenie Sądu Najwyższego. Rzecz jednak w tym, że Sąd orzekał już w przeszłości w tej sprawie i zinterpretował 14 poprawkę z korzyścią dla urodzonych w USA dzieci nielegalnych, czyli tak jak jest ona interpretowana w chwili obecnej.
Zatem sprawa 14 poprawki to klasyczny catch 22, czyli błędne koło. W jego centrum spoczywa los około 340 tysięcy dzieci rodzących się tu rocznie, które stają się obywatelami amerykańskimi, mimo że ich rodzice przebywają w USA nielegalnie. Ustawodawcy z szeregu stanów, w tym z Arizony, Pensylwanii, Oklahomy, Południowej Karoliny i Georgii chcą zmiany interpretacji 14 poprawki. Ich zdaniem nadawanie w majestacie prawa obywatelstwa amerykańskiego urodzonym w Stanach Zjednoczonych dzieciom nielegalnych imigrantów zachęca do przechodzenia przez zieloną granicę wciąż nowych imigrantów i obarcza podatników kosztami ich leczenia, dostarczania im usług społecznych i zapewniania szkolnictwa.
Legislatury stanowe szeregu stanów zapowiedziały przygotowanie w najbliższym czasie projektów ustaw zmierzających do zmiany interpretacji 14 poprawki tak, aby – jak twierdzą zwolennicy tej zmiany – była ona interpretowana zgodnie z intencją jej twórców, którym chodziło o zagwarantowanie obywatelstwa dzieciom byłych niewolników. Zwolennicy takiej interpretacji, w większości republikanie, chcą, aby poprawka umożliwiała przyznawanie obywatelstwa dzieciom, których przynajmniej jedno z rodziców posiada prawo stałego pobytu w Stanach Zjednoczonych. Przeciwnicy takiej interpretacji, rekrutujący się głównie spośród obrońców praw obywatelskich w USA twierdzą, że motywem proponowanych zmian jest zawoalowany rasizm wymierzony w latynoskich imigrantów.
