Palma – symbol odrodzonego życia

Chicago (Inf. wł.) – Tydzień przed świętami Wielkanocy w Kościele katolickim obchodzona jest Niedziela Palmowa. Została ona ustanowiona na pamiątkę przybycia Pana Jezusa do Jerozolimy. Rozpoczyna okres przygotowania duchowego do świąt, będącego wyciszeniem, skupieniem i przeżywaniem męki Chrystusa. Niedziela Palmowa obchodzona jest w Polsce od średniowiecza. Według obrzędów katolickich, tego dnia wierni przynoszą do poświęcenia w kościele palemki, symbol odradzającego się życia.

Obrzęd ten kultywowany jest przez Polonię na całym świecie. Szczególnego uroku uroczystości Niedzieli Palmowej nabierają w Bazylice św. Jacka w Chicago, gdzie w procesji rozpoczynającej nabożeństwa w języku polskim prowadzone są osiołki. Na jednym z ich siedzi jeden z parafian ubrany w szaty nawiązujące do odzienia Pana Jezusa. Prowadzone są również baranki. Upamiętnienie w ten sposób wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy jest szczególnie atrakcyjne dla dzieci i młodzieży. W parafii św. Trójcy od kilku lat członkowie zespołu Pieśni i Tańca „Lajkonik” w sobotę poprzedzającą Niedzielę Palmową spotykają się, aby wspólnie wyplatać palmy, które niekiedy mają po parę metrów wysokości.

Uroczyste nabożeństwo o godzinie 9 rano w Bazylice św. Jacka w asyście proboszcza ks. Michała Osucha i ks. Stanisława Lasoty odprawił ks. Adam Piasecki, który po wejściu procesji do świątyni poświęcił przyniesione przez wiernych palmy. Osoby, które nie miały przy sobie palemek, mogły po nabożeństwie zabrać do domu przygotowane w świątyni zielone źdźbła tataraku.

W wygłoszonej homilii duszpasterz przypomniał wydarzenia sprzed dwóch tysięcy lat przywołując słowa z Ewangelii według św. Mateusza, który pisał, że będący w okolicy Betfage Jezus Chrystus polecił swoim dwóm uczniom, by poszli do pobliskiej wsi i przyprowadzili znajdującego się tam osła (według św. Mateusza była to oślica i osiołek). Na pytanie, czemu mają to zrobić Jezus im odpowiedział: Pan go potrzebuje. Gdy to zrobili, Chrystus dosiadł osiołka i na nim wjechał do Jerozolimy. Lud wyszedł mu na spotkanie, słał pod nogi płaszcze i gałązki i wykrzykiwał: Hosanna! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie. Błogosławione królestwo ojca naszego Dawida, które przychodzi. Hosanna na wysokościach! Wydarzenie to miało być spełnieniem słów ze Starego Testamentu: Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy.

Od 1986 roku, zgodnie z wolą papieża Jana Pawła II w Niedzielę Palmową obchodzony jest także Światowy Dzień Młodzieży.

– Tradycja wykonywania palm ma szczególnie bogatą historię w Polsce i do dziś jest bardzo żywa – podkreśla pani Alina Szymczyk, poetka, etnograf i znawca kultury ludowej. – Szczególnie zwyczaj ten zachował się na Kurpiach w parafii Lipniki, Nysie, Łysem, Lipnicy w Małopolsce, gdzie odbywają się konkursy na najwyższą i najpiękniej wykonaną palmę. W tym roku na nabożeństwie w Lipnicy był obecny prezydent RP Bronisław Komorowski. Najwyższa mierzyła 36 metrów. Inne palmy miały wysokość kilkudziesięciu metrów. Są tak zrobione, że muszą samodzielnie stać. Zazwyczaj zrobione są z wikliny i nie mogą zawierać żadnych metalowych części. Zdobione są baziami i kwiatami z bibuły. Poza Polską zwyczaj ten przetrwał w południowych Niemczech i Austrii.

W Polsce również tradycją Niedzieli Palmowej są procesje z Jezuskiem Palmowym. Na osiołku wożona jest figura Pana Jezusa, za którą podąża tłum wiernych. Zwyczaj ten zachował się między innymi w Nowym Stawie na terenie powiatu malborskiego. Zanikającym zwyczajem są odwiedzający rano przebierańcy nazywani pucherokami. Obrzęd ten kultywowany jest w niektórych wsiach podkrakowskich. Po powrocie z kościoła małe palmy umieszczane są obok wizerunków Świętej Rodziny. Wyschnięte są spopielane i rozsypywane po polach, żeby był lepszy urodzaj. W niektórych rejonach „kotki” z bazi były połykane przed rozpoczęciem śniadania wielkanocnego. Takich zwyczajów i obrzędów można spotkać wiele, w zależności od regionu kraju – podkreśla pani Alina.

W dniu dzisiejszym o godzinie 6:30 wieczorem w Bazylice św. Jacka rozpocznie się Liturgia Wielkiego Piątku. W sobotę od godziny pierwszej po południu do godziny 4 będą święcone pokarmy. Wielkanoc rozpocznie się Mszą św. rezurekcyjną o godzinie 5 rano. Kolejne nabożeństwa zostaną odprawione o godzinie 9 rano, 12:30 po południu i 6:30 wieczorem. W poniedziałek wielkanocny Msze św. zostaną odprawione o godzinie 7 rano, 12:30 i 7 wieczorem.

Tekst i zdjęcia:

Andrzej Baraniak

(Zdjęcia dostępne na stronie: www.newsrp.smugmug.com)