Elżbieta Baumgartner
Przypomnienie o programie 401(k)
Program 401(k) to rodzaj indywidualnego planu emerytalnego dostępnego dla pracowników w Stanach Zjednoczonych. Pozwala pracownikom odkładać część swoich dochodów przed opodatkowaniem na poczet emerytury. Istnieją także podobne plany, takie jak 403(b) dla pracowników sektora publicznego i organizacji non-profit.
Jak działa program 401(k)? Pracownik wybiera kwotę, którą chce mieć odprowadzaną z wypłaty na swoje konto emerytalne, do ustalonego limitu rocznego. W zależności od planu, pracodawca może również dokładać część środków do konta 401(k) pracownika, tzw. matching contribution, np. 25, 20 czy nawet 100 proc. wpłat pracownika. Środki na koncie 401(k) inwestuje się w różne aktywa, takie jak akcje, obligacje i fundusze inwestycyjne. Wpłaty na 401(k) są odpisem podatkowym, a zyski z tych inwestycji pozostają na koncie 401(k) i podlegają odroczeniu podatkowemu, aż do momentu wypłaty środków na emeryturze.
Rezygnacja z programu 401(k) twojej firmy
Największym błędem jest nieskorzystanie z programu 401(k), gdy jest w firmie oferowany.
Według danych Amerykańskiego Biura Statystyki Pracy w 2022 r. 69 proc. Amerykanów pracujących w sektorze prywatnym miało dostęp do planu emerytalnego, ale tylko 52 proc. z niego skorzystało. Spośród pracowników administracji stanowej i lokalnej, 92 proc. ma programy oferowane, a tylko 82 proc. decyduje się z nich skorzystać. Pozostali pracownicy zrezygnują z odpisów podatkowych i inwestowania z odroczeniem podatków.
Wpłaty poniżej limitu
IRS umożliwia wpłatę do 23,500 dol. przed opodatkowaniem na rzecz 401(k) za rok podatkowy 2025, a nawet więcej o 7,500 dol. dla osób po pięćdziesiątce. To kwoty, od których nie musisz płacić podatku federalnego aż do przejścia na emeryturę, kiedy to twój dochód może mieścić się w niższym przedziale podatkowym.
Co więcej, wielu pracodawców dokłada pewien procent do wpłat pracowników. Jeżeli z tego nie korzystasz – tracisz pieniądze.
Przykład: Twój pracodawca dopłaca 50 centów do każdego dolara, jaki wpłacasz na 401(k), do 6 proc. twojego wynagrodzenia. Powiedzmy, że zarabiasz 50,000 dol. rocznie. Zdecydowałeś się więc zaoszczędzić 6 proc. każdej wypłaty, w sumie 3,000 dol. rocznie. Dostałeś dodatkowe 3 proc. składki od swojego pracodawcy, czyli jakby 1,500 dol. podwyżki.
Niekorzystanie z giełdy
Na koncie 401(k) mamy do wyboru różne finansowe instrumenty, najczęściej akcyjne, obligacyjne fundusze powiernicze o różnym stopniu ryzyka. Dużym błędem jest nadmiernie bezpieczne inwestowanie tylko w instrumenty pieniężne (money market) albo obligacyjne. Warto wybrać fundusze akcyjne, by zwyżkowały wraz z giełdą, która na przestrzeni lat pnie się w górę.
Innym częstym błędem jest likwidacja inwestycji, albo zaprzestanie wpłat, gdy spada giełda, a saldo 401(k) topnieje. Po pierwsze, sprzedajesz w dołku. Po drugie, jeżeli zaprzestaniesz wpłat, to przegapiasz najlepszą porę na zakupy. W ten sposób tracisz szansę na uśrednienie kosztów w dolarach (dolar cost averaging). Strategia ta polega na tym, że wpłacając co miesiąc tę samą kwotę, kupujesz więcej akcji, gdy ceny są niskie, i mniej akcji, gdy ceny są wysokie.
Uśrednianie kosztu dolara eliminuje zgadywanie przy inwestowaniu i zmniejsza średni koszt na akcję. Ustanawia także dobre nawyki oszczędzania i inwestowania, które z czasem pomogą zabezpieczyć twoje finanse.
Nie wiesz, co robić, gdy odchodzisz z firmy
Twoje wpłaty na konto 401(k) są zawsze twoje i możesz je zabrać, gdy odejdziesz z pracy. Ale inaczej jest z dopłatami pracodawcy (employer matching contributions).
Firmy ustalają harmonogramy „nabywania uprawnień” (vesting), które określają, ile czasu potrzeba, aby dopłaty pracodawcy w pełni należały do pracownika. Ponad 44 proc. planów 401(k) oferuje natychmiastowe pełne nabycie uprawnień do dopłat pracodawcy. Reszta, czyli 56 proc. planów 401(k), wykorzystuje harmonogram „klifowy” lub „stopniowany” (cliff albo graded vesting).
Harmonogram klifowy przyznaje pełną własność po trzech latach pracy, a stopniowane harmonogramy – po pięciu albo sześciu latach. Przy pięcioletnim stopniowanym harmonogramie posiadasz 20 proc. dopłat pracodawcy po pierwszym roku, 40 proc. po drugim roku i tak dalej, aż do osiągnięcia 100 proc. po piątym roku.
Skoro nie wszystkie dopłaty pracodawcy należą do ciebie, może warto odłożyć odejście z pracy o jakiś czas, jeśli zbliża się data nabycia uprawnień.
Wypłacenie pieniędzy z konta 401(k)
Po odejściu z pracy masz do wyboru trzy ewentualności: możesz konto 401(k) zostawić u pracodawcy, przenieść do nowego pracodawcy, albo przenieść na konto emerytalne IRA. Niezależnie od wyboru, nie zapłacisz podatków ani karty, ale możesz stracić dopłaty, do których nie nabyłeś prawa.
Największym błędem jest opróżnienie konta emerytalnego. Nie dość, że zapłacisz podatek dochodowy od wypłaconej kwoty, to tracisz szansę na odroczony podatkowo przyrost swojego kapitału. IRS opodatkuje twoją wypłatę jako zwykły dochód, nawet w przypadku wypłaty w trudnej sytuacji, a ponadto zapłacisz 10 proc. kary, jeżeli nie ukończyłeś 59 i pół roku i nie kwalifikujesz się do zwolnienia.
Lepszą opcją może być pożyczka pod zastaw 401 (k). Będziesz jednak musiał spłacić ją w ciągu pięciu lat, aby uniknąć podatków i kar, a pożyczka stanie się wymagalna w całości, jeśli odejdziesz z pracy.
Brak dywersyfikacji
W niespokojnych finansowo czasach wiele osób poszukuje inwestycji o niższym ryzyku, aby chronić swój kapitał, nawet jeśli oznacza to niższe zyski. Jednak w dłuższej perspektywie zwrot z inwestycji niskiego ryzyka może nie nadążać za inflacją. Budowanie zdywersyfikowanego portfela w ramach 401 (k) to najlepszy sposób na zwiększenie oszczędności, nawet gdy inflacja jest wysoka.
Wniosek
Uczestniczenie w programie 401(k) zapewnia dyscyplinę inwestowania. Automatyczne przekazywanie części twojej pensji na konto 401(k) ułatwia regularne oszczędzanie i intratne długoterminowe inwestycje.
Elżbieta Baumgartner
nie jest prawnikiem, a artykuł ten nie powinien być uważany za poradę prawną. Jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Jak chować pieniądze przed fiskusem”, „Jak kupić dom mądrze i nie przepłacić”, „Podręcznik właściciela domu”. Są one dostępne w D&Z House of Books, 5507 W. Belmont Ave. w Chicago, albo w wersji elektronicznej bezpośrednio od wydawcy, Poradnik Sukces, www.poradniksukces.com, tel. 1-718-224-3492.
www.poradniksukces.com
