Zgodnie z konstytucją, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez prezydenta premier przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Oznacza to, że głosów "za" musi być więcej niż suma głosów "przeciw" i "wstrzymujących się".
Premier może też zwrócić się do Sejmu o wyrażenie Radzie Ministrów wotum zaufania w dowolnym momencie swojego urzędowania. Do udzielenia wotum zaufania dochodzi wtedy na nieco innych zasadach, bo decyduje zwykła większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Brak poparcia Sejmu dla wniosku o udzielenie wotum zaufania zobowiązuje premiera do złożenia dymisji na ręce prezydenta.
W Sejmie zasiada 460 posłów, a zatem w głosowaniu musi wziąć udział co najmniej 230 posłów. Koalicja rządowa ma w sumie 242 posłów, w tym klub KO - 157, kluby Polski 2050-TD i PSL-TD - mają po 32 posłów, a klub Lewicy - 21.
Klub PiS ma 189 posłów, a Konfederacji - 16. Ponadto koła: Razem, Wolnych Republikanów i Konfederacja Korony Polskiej mają odpowiednio 5, 4 i 3 reprezentantów. W izbie zasiada także 1 poseł niezrzeszony. Łącznie to 218 posłów.
Marszałek Sejmu i lider Polski 2050 poinformował, że podczas zapowiadanego na poniedziałek spotkania liderów koalicji, premier przedstawi szkic swojego expose i koalicjanci wspólnie będą nad nim pracować. Hołownia mówił, że chcą oni, aby wotum było nowym otwarciem w koalicji rządzącej.
Po wniosek o udzielenie rządowi wotum zaufania premier Donald Tusk sięgał już dwukrotnie. Najpierw doszło do tego w październiku 2012 r., prawie rok po powołaniu Rady Ministrów - wówczas wygłosił tzw. drugie expose. "Chcę (...) po roku niełatwym zdać bardzo krótkie sprawozdanie z tego, co przez ten rok zrobiliśmy" - tłumaczył szef rządu, przekonując, że jego wystąpienie i wniosek o wotum zaufania nie jest "politycznym fajerwerkiem".
Po raz kolejny do głosowania nad wnioskiem o wotum zaufania doszło w czerwcu 2014 r. po wybuchu tzw. afery podsłuchowej, zapoczątkowanej publikacją stenogramów z podsłuchanych rozmów rządzących ówcześnie polityków, w tym m.in. szefa MSW Bartłomiej Sienkiewicza oraz ministra transportu Sławomir Nowaka. Wniosek złożony przez premiera wyprzedził wtedy wniosek o wotum nieufności złożony przez PiS, a Tusk zaczął swoje wystąpienie od przeprosin dotyczących "niestosownych słów", które padły na nagraniach.
Tym razem zapowiedź złożenia wniosku o wotum zaufania pojawiła się dzień po II turze wyborów prezydenckich, które wygrał popierany przez PiS Karol Nawrocki, uzyskując niecałe 370 tys. głosów więcej niż kandydat KO Rafał Trzaskowski. (PAP)
