1000-lecie koronacji Bolesława Chrobrego
Premiera widowiska teatralnego „Koronacja” odbyła się 24 września br. w Sali Operowej Centrum Spotkania Kultur w Lublinie. Spektakl w reżyserii Michała Chorosińskiego, poświęcony symbolice i znaczeniu koronacji Chrobrego, sięga do historycznych tekstów źródłowych – m.in. kronik Galla Anonima, mistrza Wincentego Kadłubka i biskupa Merseburga Thietmara – ale też do motywów baśniowych i mitów. Powstało imponujące widowisko, które łączyło sztukę teatralną z żywą lekcją historii. Zachwycało rozmachem inscenizacji, muzyką na żywo w wykonaniu orkiestry i chóru, znakomitymi rolami aktorskimi oraz dynamiczną akcją, w której przenikały się wątki legendy, mistyki, humoru i grozy. Muzykę do przedstawienia skomponował Marcin Pospieszalski, a wzięli w nim udział m.in. Sztukmistrze z Lublina, czyli profesjonalna grupa cyrkowa.
W sali Paderewski Symphony Orchestra w Chicago zaprezentowano na ekranie obszerny zapis filmowy tego przedstawienia. Choć wersja kinowa została skrócona z uwagi na wymogi narracyjne i czasowe, nie straciła swojej siły oddziaływania – nadal poruszała, angażowała emocje i skłaniała do refleksji. Spektakl „Koronacja” w mistrzowski sposób splata opowieść o przeszłości z pytaniami o współczesność i przyszłość. Reżyser prowadzi widza przez proces dojrzewania narodowej tożsamości, pokazując cenę, jaką trzeba było zapłacić – często w postaci krwi, wyrzeczeń i trudnych wyborów moralnych. Język spektaklu jest zrozumiały, celnie komentujący rzeczywistość, miejscami ironiczny, co wzbogaca wartość przekazu. „Koronacja”, w czasach globalizacji i zacierania różnic, przypomina o konieczności pielęgnowania wartości budujących narodowe „ja” – rozumiane nie tylko jako granice państwa, ale jako spuściznę historycznych doświadczeń, pamięci pokoleń, patriotyzmu i chrześcijańskich fundamentów. Publiczność przyjęła spektakl z entuzjazmem, a najbardziej wzruszającym momentem był spontaniczny udział widowni w wykonaniu hymnu „Te Deum” – „Ciebie, Boga, wysławiamy” wraz z aktorami i postaciami na ekranie.
Spotkanie z Lubelszczyzną
Po projekcji odbyło się spotkanie publiczności z twórcami „Koronacji” i przedstawicielami Centrum Spotkania Kultur w Lublinie – dyrektorem instytucji, reżyserem oraz odtwórcą roli Galla Anonima Michałem Chorosińskim i Tomaszem Tokarskim, zastępcą dyrektora ds. administracyjnych i strategicznych centrum. Towarzyszył im Janusz Hanas – reżyser i założyciel Lubelskiej Wytwórni Filmowej, autor filmów prezentowanych w ramach przeglądu. Wśród widzów była również wicekonsul Agata Grochowska z Konsulatu Generalnego RP w Chicago.
Goście z Polski opowiedzieli o kulisach powstawania spektaklu oraz zaprezentowali program Przeglądu Filmów Religijnych. Wręczono medale pamiątkowe zarządu województwa lubelskiego, przyznane osobom szczególnie zaangażowanym w podtrzymywanie tożsamości narodowej. Wyróżnienia otrzymali: Klub Ziemi Lubelskiej z Chicago, jego honorowy prezes Stanisław Kowalik, Anna Dunajewska – dyrektor Polskiej Szkoły im. Czesława Miłosza, o. Roman Deyna – dyrektor festiwalu, Małgorzata Tys – przewodnicząca komitetu organizacyjnego oraz Tomasz Startek – wolontariusz i sponsor.
Centrum Spotkania Kultur w Lublinie uhonorowało dyplomami uznania osoby zasłużone w popularyzowaniu polskiego dziedzictwa kulturowego wśród Polonii. Wyróżnienia otrzymali m.in. Andrzej Krukowski i Aldona Olchowska – organizatorzy kongresu, Barbara Bilszta – dyrektor generalna PaSO, dziennikarze „Dziennika Związkowego” Andrzej Baraniak i Andrzej Moniuszko, wolontariusz Marek Adamczuk, a także Anna Hebal, która przekazała jeden z obrazów ze swojej kolekcji, wspierając finansowo organizację wydarzenia. Spotkaniu towarzyszyły dwie wystawy: ekspozycja graficzna „Opowieść o narodzinach Polski: od decyzji Mieszka I, przez potęgę Bolesława Chrobrego po rolę królewskiej korony w tworzeniu państwowości”, zorganizowana dzięki uprzejmości Marka Adamczyka i Bractwa Kurkowego Ameryki Północnej, oraz biennale fotograficzne przygotowane przez Klub Ziemi Lubelskiej w Chicago, ukazujące historię, zabytki, kulturę i współczesny obraz Lubelszczyzny.
Po części oficjalnej uczestnicy spotkania mieli możliwość wzięcia udziału w kameralnej rozmowie z organizatorami i gośćmi – wymieniając poglądy, zadając pytania i snując plany przyszłych projektów.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Moniuszko
