„Wpis plecionkarstwa na listę UNESCO to szansa na rozwój tego unikalnego rękodzieła poprzez warsztaty, wystawy i projekty edukacyjne, które pozwolą młodszym pokoleniom odkrywać jego bogactwo i zapewnią międzypokoleniowy przekaz tej tradycji” - napisano na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Prezes Stowarzyszenia Polskich Plecionkarzy Wojciech Świątkowski podkreślił w komunikacie przesłanym PAP, że wpisanie tradycji plecionkarstwa z Polski na listę UNESCO „to ogromne wyróżnienie dla całej społeczności, która od lat kultywuje tę tradycję”. „To nie tylko prestiż, ale przede wszystkim potwierdzenie, że praca wykonywana w warsztatach w całej Polsce ma znaczenie globalne. To dowód, że tradycja, która powstaje w naszych dłoniach, jest częścią światowego dziedzictwa” - zaznaczył.
Plecionkarstwo w Polsce ma wielowiekową tradycję, a podstawowym surowcem wykorzystywanym w tej sztuce zawsze były materiały pochodzenia roślinnego – łodygi traw, słomy, korzenie sosny czy jałowca. Najważniejszym materiałem pozostaje jednak wiklina, która stanowi dziś blisko 90 proc. wykorzystywanego surowca.
Historycznie najbardziej charakterystycznym produktem była samołówka (więcierz, wiersza), a rozwój rzemiosła na przestrzeni wieków wspierały kolejne fale osadnictwa, szczególnie od średniowiecza do połowy XIX w. – z istotną rolą osadników olenderskich. Od drugiej połowy XIX w. znaczący wpływ na kształt współczesnego plecionkarstwa miało natomiast szkolnictwo kierunkowe, rozwijające się m.in. w Galicji, Wielkopolsce i centralnym Mazowszu, gdzie tradycje te są pielęgnowane do dziś.
Współcześnie portale społecznościowe ujednolicają wzornictwo na świecie, jednak tym, co wciąż wyróżnia polskie plecionkarstwo, jest dominacja wikliny jako materiału podstawowego – element głęboko zakorzeniony w lokalnej historii i kulturze rzemiosła.
Jednym z dwóch miejsc w kraju, gdzie w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych od 2014 r. kształci się w zawodzie koszykarz-plecionkarz, jest Zespół Szkół i Placówek Oświatowych Województwa Łódzkiego w Łowiczu.
W poprzednich latach na listę UNESCO wpisano sześć tradycji z Polski: szopkarstwo krakowskie, kulturę bartniczą, sokolnictwo, tworzenie dywanów kwiatowych na Boże Ciało, flisactwo i poloneza – tradycyjny polski taniec.
Ogłoszenie wpisu odbyło się podczas 20. sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w New Delhi w Indiach. (PAP)
