Migrena

Ostry, pulsujący, przeszywający, słabo reagujący na leki przeciwbólowe ból – tak często pacjenci określają migrenowy ból głowy.

Migrena jest chorobą, na którą cierpi około 10 – 12% ludzi na całym świecie. Około 70% osób chorujących na migrenę to są kobiety. Pojawia się zwykle przed trzydziestką, a u około połowy migreników w okresie dzieciństwa lub dojrzewania.

Migrena jest to powtarzający się, najczęściej jednostronny, pulsujący, tętniący ból głowy. Może jednak być obustronny bądź też naprzemienny. Ognisko bólu najczęściej skupia się za okiem, na skroni, czole, z tyłu głowy, ale może też dotykać innych okolic lub całej głowy. Zwykle temu silnemu bólowi towarzyszą: nudności, wymioty, zawroty głowy, nadwrażliwość na silne bodźce, jak: dźwięk (złe znoszenie hałasu – FONOFOBIA), nadwrażliwość na światło (FOTOFOBIA), odczuwanie dziwnych zapachów (OSMOFOBIA).

Bardzo typowe jest też nasilanie się bólu pod wpływem aktywności fizycznej (np. wchodzenie na schody).

Wymienione powyżej objawy nie zawsze występują w pełnym komplecie. U wielu chorych występują jeszcze inne objawy, np: dreszcze, biegunka, poty, kołatanie serca, duszność, ziewanie, wielomocz, a nawet gorączka. W rzadkich przypadkach dochodzi do omdlenia lub zawrotów głowy.

W zależności od objawów odróżnia się dwie podstawowe postacie migreny:

Migrenę bez aury (około 80% przypadków), zwaną dawniej migreną zwykłą. Migrena ta zaczyna się objawami zwiastunowymi, które mogą wyprzedzać ból głowy o kilkanaście minut, godzin lub nawet dni. Są to np: zmiany nastroju, niepokój, drażliwość, zaburzenia wzroku, słuchu, wrażliwość na zapachy, pragnienie, utrata apetytu lub jego wzmożenie, ślinotok, biegunka, zaparcia. Niestety do tej pory nie dysponujemy lekami, które podane w okresie zwiastunów, zapobiegałyby napadowi bólu. Faza bólowa trwa od kilku godzin do 2 – 3 dni. Częstość napadów jest różna: od pojedynczych w roku do dwóch tygodniowo.

Migrena z aurą (około 15% przypadków), zwana dawniej klasyczną lub oczną z uwagi na charakter aury. Charakteryzuje się występowaniem określonych zaburzeń neurologicznych, zwanych własnie aurą. Aura pojawia się po okresie zwiastunów lub bez nich i trwa kilka do kilkunastu minut, po czym ustępuje. Ból głowy zaczyna się po ustąpieniu aury. Najczęstsze postacie aury to:

• wzrokowa, inaczej klasyczna, w której najczęściej pojawia się przed oczami migoczący mroczek, czasem mogą również występować ubytki w polu widzenia lub zniekształcenia lub zmiany barwy otoczenia;

• parestetyczna, której towarzyszą drętwienia lub mrowienia ust i ręki albo palców i języka po jednej stronie ciała. Czasem drętwienia obejmują całą połowę ciała;

• z niedowładem połowicznym, który pojawia się na krótko w czasie aury;

• z zaburzeniami mowy.

U pozostałych 5% chorych występują inne postacie migreny, tzw. warianty migreny, które do tej pory nie zostały jednolicie sklasyfikowane.

Napady migreny występują z różną częstotliwością i zazwyczaj bez uchwytnej przyczyny. Jednak u grupy chorych mogą być prowokowane przez różne czynniki, jak zmiany pogody (np. wiatry), stres, niewłaściwy reżim snu, pozostawanie na czczo, niektóre pokarmy i napoje (np. czekolada, wysokogatunkowe sery, zwłaszcza te długo dojrzewające – pleśniowe, pewne leki – doustne środki antykoncepcyjne), marynaty, wędzone wędliny i ryby, kawa i alkohol. Produkty te bogate są w TYRAZYNĘ, z której w organizmie powstaje TYRAMINA. Znajduje się ona także w takich produktach, jak: piwo, drożdże, cytrusy, mleko, jogurt.

Osoby cierpiące na migrenę powinny zwrócić uwagę na zawartość w swojej diecie także takich związków, jak:

• azotany (peklowane mięsa, konserwy);

• glutaminian sodu (sos sojowy, zupy w proszku, kostki rosołowe, mieszanki przypraw, chipsy);

• aspartam (słodziki, dietetyczna żywność);

Wykluczenie potencjalnych czynników nasilających migrenę, w okresie ryzyka pojawienia się bólu, może w znacznym stopniu go złagodzić.

Migrena jest chorobą długotrwałą, która daje dużo cierpienia, pogarsza znacznie jakość życia, ale nie zagraża życiu i z reguły nie daje trwałych następstw. Doraźne leczenie migreny ma na celu przerwanie napadu. Najczęściej stosowane leki to:

• leki przeciwbólowe i przeciwzapalne;

• leki przeciwmigrenowe;

• leki przeciwwymiotne;

• leki uspakajające i wiele innych.

Leczenie zapobiegawcze migreny zalecane jest osobm, które mają napady migreny częściej niż 2 razy w miesiącu lub napady, które są ciężkie i trudne do leczenia.

Ostateczną decyzję o sposobie leczenia doraźnego i profilaktycznego podejmuje lekarz. Pacjent natomiast może starać się zapobiegać migrenie, prowadząc właściwy, uregulowany tryb życia.

***

Mówiący po polsku lekarz Aleksy Dobradin, MD z wieloletnią praktyką w Polsce i Ameryce. Były ordynator Oddziału Medycyny Ogólnej szpitala St. Mary of Nazareth w Chicago. Praktykujący pod adresem: 6422 W. Belmont Ave. Chicago, Illinois 60634, tel. (773) 481-2504.