Reklama

Demencja – nowe światło na starą chorobę

Demencja, w tym choroba Alzheimera, dotyka dziś miliony ludzi na całym świecie i nie tylko samych pacjentów, ale też ich bliskich. Choć przez dekady leczenie tej choroby ograniczało się głównie do łagodzenia objawów, dziś coraz więcej nadziei przynoszą badania nad profilaktyką, diagnostyką i nowymi formami wsparcia.

Katarzyna Pilewicz
08/07/2025 04:15 PM

Demencja – nowe światło na starą chorobę

Autor: Adobe Stock

Tegoroczna międzynarodowa konferencja AAIC 2025 (Alzheimer’s Association International Conference), która odbyła się w Toronto, zgromadziła ponad 8 tysięcy uczestników z całego świata – naukowców, lekarzy, terapeutów oraz przedstawicieli organizacji wspierających pacjentów. Ponadto ponad 3 tysiące uczestników dołączyło online. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń w dziedzinie chorób neurodegeneracyjnych i zdrowia mózgu. Przez pięć dni uczestnicy prezentowali najnowsze wyniki badań klinicznych, innowacyjne programy opieki oraz strategie profilaktyczne. Szczególną uwagę zwrócono na czynniki stylu życia, rolę wczesnej diagnostyki oraz integrację technologii w opiece nad osobami z zaburzeniami poznawczymi.

Czym jest demencja i jakie są jej pierwsze symptomy?

Demencja nie jest jedną chorobą, lecz zespołem objawów wynikających z uszkodzenia mózgu. Najczęstszy jej rodzaj to choroba Alzheimera.

Wczesne objawy demencji:

Zaburzenia pamięci (zwłaszcza krótkotrwałej) – np. zapominanie ostatnich rozmów, miejsca położenia przedmiotów
Trudności w znajdowaniu słów lub składaniu zdań
Dezorientacja w czasie i przestrzeni, na przykład gubienie się w znanych wcześniej miejscach
Zmiany osobowości, na przykład wycofanie, drażliwość, spadek empatii
Problemy z planowaniem i rozwiązywaniem prostych problemów
Trudności w wykonywaniu codziennych czynności, na przykład gotowaniem, robieniem zakupów
Powtarzające się pytania lub czynności

Ważne, by nie ignorować tych objawów – wczesna diagnoza daje szansę na lepsze planowanie opieki i wdrożenie działań wspierających funkcjonowanie poznawcze.

Co nowego w badaniach?

Na AAIC (Alzheimer’s Association International Conference), jednej z najważniejszych konferencji naukowych poświęconych chorobom neurodegeneracyjnym, ogłoszono wyniki kilku przełomowych badań. Szczególną uwagę zwrócił projekt prowadzony w Skandynawii, który wykazał, że wczesne wprowadzenie zmian w stylu życia może znacząco opóźnić objawy demencji – nawet u osób z wysokim ryzykiem genetycznym.

Wyniki pokazały, że osoby prowadzące aktywny tryb życia, stosujące dietę śródziemnomorską i utrzymujące kontakt społeczny miały aż o 35% mniejsze ryzyko rozwoju demencji w ciągu 7 lat.

Dieta mózgu – co warto jeść?

Dieta ma ogromny wpływ na kondycję mózgu. Naukowcy wyróżniają szczególnie dietę MIND – połączenie diety śródziemnomorskiej i DASH (stosowanej w nadciśnieniu). Jej zasady są proste:

Warzywa (szczególnie zielone liściaste) codziennie
Owoce jagodowe (np. borówki) kilka razy w tygodniu
Orzechy, rośliny strączkowe, pełne ziarna
Ryby 1–2 razy w tygodniu
Oliwa z oliwek jako główne źródło tłuszczu
Ograniczenie czerwonego mięsa, masła i słodyczy

Aktywność fizyczna i umysłowa

Nie chodzi tylko o to, co jemy, ale jak żyjemy. Regularna aktywność fizyczna, na przykład szybki marsz, pływanie, taniec nie tylko poprawiają krążenie, ale i wspierają neurogenezę – czyli powstawanie nowych komórek nerwowych. Z kolei aktywność umysłowa, taka jak nauka języków, gra na instrumencie, rozwiązywanie krzyżówek czy… rozmowy z wnukami, stymuluje mózg i tworzy tzw. rezerwę poznawczą.

Przykład z życia: Pani Henryka, 78 lat

„Mój mąż zmarł siedem lat temu. Początkowo czułam, że sama ‘znikam’… ale postanowiłam coś zmienić” – mówi pani Henryka, emerytowana nauczycielka z Chicago. Dzięki wsparciu terapeuty i córki zaczęła uczestniczyć w zajęciach tai chi i dołączyła do lokalnego klubu książki. „Znowu czuję się częścią czegoś większego. Czuję, że mój mózg pracuje – i że nadal mam coś do powiedzenia”. Jej historia to przykład, że nigdy nie jest za późno, by zawalczyć o zdrowie poznawcze.

Profilaktyka to inwestycja

Choć na chorobę Alzheimera wciąż nie ma lekarstwa, nauka daje nam jasny przekaz – styl życia ma znaczenie. To, jak jemy, poruszamy się i utrzymujemy relacje społeczne, może realnie wpływać na to, jak starzeje się nasz mózg. Zadbajmy o siebie już dziś – nie tylko dla dłuższego życia, ale dla życia w pełni świadomego.

Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC

doktor psychologii i specjalista od uzależnień. Ukończyła Adler University w Chicago w dziedzinie psychologii klinicznej. Doktorat obroniła w Walden University zajmując się wpływem psychologii pozytywnej na poprawę stanu psychiki człowieka. Autorka licznych publikacji popularnonaukowych w dziedzinie psychologii i higieny psychicznej w amerykańskim wydaniu Magazynu „Polonia” i w “Dzienniku Związkowym” w Chicago. Prowadzi swoją klinikę w trzech lokalizacjach na przedmieściach Chicago, gdzie prowadzi psychoterapię dla młodzieży oraz dorosłych z problemami natury psychologicznej, pomagając w powrocie do wyższej jakości życia.