Jola Plesiewicz
Opera miała swoją światową premierę w Norweskiej Operze Narodowej we wrześniu 2022 roku, następnie została wystawiona przez Operę w Filadelfii (wrzesień 2024), a w Chicago można ją było oglądać na początku kwietnia 2025 roku.
Akcja rozgrywa się współcześnie. Główną bohaterką jest Claire Devon (Nicole Heaston), nauczycielka z przedmieść południowo-zachodnich Stanów Zjednoczonych. Kobieta zaczyna słyszeć niskie, niepokojące tony, które odczuwa jedynie ona sama. W samotnych nocach na podwórku Claire zanurza się w tajemniczym świecie brzęczącego dźwięku, a jej przewodnikiem i towarzyszem staje się… kojot. Ich rytualny taniec, zaprezentowany na początku opery, powraca również w finale.
W szkole Claire nawiązuje porozumienie z uczniem, Kyle’em (Jonas Hacker), który również doświadcza tajemniczych wibracji. Zaskoczona odkryciem, że nie jest osamotniona, Claire podąża śladem Kyle’a, trafiając do grupy Słuchaczy – wspólnoty skupionej wokół charyzmatycznego Howarda (Kyle Ketelsen) i jego zastępczyni Angeli (Daniela Mack). Razem z widzami Claire odkrywa, że są inni, którzy słyszą ten sam dźwięk i szukają jego sensu.
Opera stawia ważne pytania o współczesność: jak rodzą się teorie spiskowe? Jaką rolę odgrywa dezinformacja? Czym grozi społeczna izolacja i jak silna jest ludzka potrzeba przynależności? Szum – słyszalny tylko przez wybranych – staje się w „The Listeners” metaforą niepokoju, zagubienia, ale też tęsknoty za wspólnotą i zrozumieniem. To opowieść o tym, jak brak zaufania do rzeczywistości prowadzi do tworzenia alternatywnych światów i ślepego oddania ideologiom.
Warstwa muzyczna autorstwa Missy Mazzoli doskonale buduje atmosferę napięcia i tajemnicy. Jej unikalny styl – łączący klasykę, elektronikę i brzmienia eksperymentalne – sprawia, że opera tętni emocjami i niepokojem. Libretto Vavreka wciąga od pierwszych scen, dając przestrzeń do refleksji nad wpływem technologii, wiary i manipulacji na nasze życie.
Scenografia i efekty wizualne potęgują uczucie osamotnienia i zagubienia. Szczególnie poruszająca jest forma wideokonfesjonałów, które przedstawiają wyznania członków grupy Słuchaczy – nagrywane wcześniej i transmitowane na żywo. Dzięki temu zabiegowi widzowie otrzymują wielowarstwowy, niemal trójwymiarowy obraz scenicznej rzeczywistości.
Nicole Heaston w roli Claire zebrała pochwały krytyków – jej interpretacja była pełna emocjonalnej głębi, a wokalna precyzja i liryzm stworzyły przejmujący portret kobiety, próbującej odnaleźć sens w świecie, który wymyka się zrozumieniu.
„The Listeners” to opera dla widzów szukających czegoś więcej – nie tylko pięknej muzyki, ale także psychologicznej głębi i pytań o współczesność. To spektakl, który rezonuje długo po zakończeniu, skłaniając do zadania sobie fundamentalnych pytań: co robimy, kiedy świat wokół zaczyna brzmieć inaczej?
Tekst: Jola Plesiewicz
j.plesiewicz@zwiazkowy.com
Zdjęcia: Cory Weaver, Andrew Cioffi/Lyric Opera of Chicago
