Joanna Trzos
W dobie mediów społecznościowych niebezpieczne wyzwania podejmowane przez młodzież i nagłaśniane w sieci nie są niczym nowym, jednak najnowszy trend z TikToka – „Chromebook Challenge” – przekracza wszelkie granice rozsądku i bezpieczeństwa. Uczniowie celowo niszczą szkolne laptopy, wkładając metalowe przedmioty do portów USB, co powoduje zwarcia, iskrzenia, a nawet pożary. Władze szkolne i policja w Illinois biją na alarm, ostrzegając przed tragicznymi konsekwencjami tej lekkomyślnej zabawy.
Niepokojące doniesienia napływają z całego kraju po tym, jak na TikToku pojawiła się nowa i niebezpieczna zabawa – „Chromebook Challenge”. W kilku stanach doszło już do ewakuacji szkół z powodu gęstego, toksycznego dymu wydobywającego się z uszkodzonych urządzeń.
W New Jersey 15-letni uczeń stanął przed sądem dla nieletnich po tym, jak jego eksperyment z Chromebookiem doprowadził do pożaru w klasie. Podobne incydenty odnotowano w Connecticut, Kalifornii i Teksasie, gdzie nastolatkom postawiono zarzuty wandalizmu i nieumyślnego spowodowania zagrożenia.
W odpowiedzi na narastający problem, wiele szkół w Illinois podjęło zdecydowane działania. Dystrykty szkolne w Schaumburgu, Wheeling i Downers Grove wysłały do rodziców specjalne ostrzeżenia, przypominając, że celowe niszczenie sprzętu szkolnego może skutkować nie tylko konsekwencjami dyscyplinarnymi, ale również finansowymi – koszt wymiany jednego Chromebooka sięga nawet 440 dolarów.
Ostrzeżenie na swoim profilu facebookowym zmieścił też Departament Policji z Roselle na zachodnich przedmieściach Chicago.
„To NIE jest niewinny żart. To celowe niszczenie mienia, które może skutkować konsekwencjami dyscyplinarnymi w szkole. To poważne zagrożenie bezpieczeństwa, które może prowadzić do zarzutów karnych, takich jak zniszczenie mienia czy podpalenie. Rodzice, porozmawiajcie ze swoimi dziećmi już dziś” – czytamy w policyjnym wpisie.
Choć skala problemu na przedmieściach Chicago na razie jest ograniczona, władze szkolne nie ukrywają zaniepokojenia. „To tylko kwestia czasu, gdy trend dotrze do kolejnych szkół”– ostrzega Michael O’Connolly, dyrektor dystryktu Wheeling Township (District 21).
W trosce o bezpieczeństwo uczniów wiele dystryktów rozważa wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń technicznych w szkolnych laptopach oraz surowszych kar dla uczestników niebezpiecznych wyzwań.
Platforma TikTok, na której trend zyskał popularność, już usunęła większość filmików promujących to niebezpieczne wyzwanie. Psycholodzy zwracają jednak uwagę, że sama blokada treści to za mało. Młodzież potrzebuje edukacji na temat odpowiedzialnego korzystania z technologii i świadomości, że takie zabawy mogą skończyć się tragedią.
W niektórych szkołach wprowadzono już specjalne programy prewencyjne. Nauczyciele i administratorzy apelują też do rodziców o większą kontrolę nad aktywnością dzieci w mediach społecznościowych.
Joanna Trzos
j.trzos@zwiazkowy.com
Dlaczego młodzież podejmuje ryzykowne wyzwania z TikToka?
O komentarz poprosiliśmy dr Katarzynę Pilewicz – psycholog, prowadzącą Psychological Counseling Center oraz autorkę cyklicznych artykułów publikowanych w „Dzienniku Związkowym”. Nasza ekspertka wyjaśnia, co kieruje młodymi ludźmi, gdy decydują się na udział w niebezpiecznych trendach, i jak dorośli mogą im pomóc w podejmowaniu świadomych decyzji.
Młodzież podejmuje wyzwania z TikToka z różnych powodów – psychologicznych, społecznych i kulturowych. Jednym z priorytetów w tej grupie społecznej jest potrzeba przynależności i akceptacji. Młodzi ludzie silnie odczuwają potrzebę bycia częścią „grupy”, a takie wyzwania – nawet niebezpieczne – są sposobem na pokazanie, że „należą do tej społeczności”. Z drugiej strony, presja, że „wszyscy to robią”, stawia młodego człowieka przed wyzwaniem, z którego trudno się wyłamać, by nie być wykluczonym lub wyśmianym. Dla wielu młodych ludzi podążanie za trendem to również forma „sławy”. Jedno dobrze wykonane wyzwanie może przynieść setki tysięcy wyświetleń, lajków i komentarzy, co staje się przepustką do statusu influencera.
Gdy wczoraj zapytałam kilku naszych młodych pacjentów o wyzwanie „Chromebook challenge”, wszyscy dokładnie wiedzieli, o co chodzi. Dla niektórych, którzy się z wyzwaniem nie utożsamiają, jest to kwestia wyrażania swojego uprzywilejowania i lekceważenia norm. Moja córka, która niedawno wyszła z tego etapu życia, przedstawiła koncept „adolescent rage” – czyli złości na świat, nieokiełznanych hormonów i przeniesienia tego na popularny trend, by zdobyć uznanie.
Młodzi ludzie (szczególnie nastolatkowie) nie zawsze potrafią przewidzieć skutki swoich działań – zwłaszcza gdy chodzi o ryzykowne wyzwania. Czasem po prostu nie rozumieją, że coś, co wygląda zabawnie w internecie, może być niebezpieczne w rzeczywistości. Najlepszą profilaktyką jest obecność dorosłych – nauczycieli, rodziców – i rozmowa. Nie z pozycji „moralizatora”, bez oceniania, ale po prostu rozmowa o konsekwencjach wyzwań – zarówno zdrowotnych, jak i prawnych (np. uszkodzenia ciała, łamanie prawa). Równie ważne jest nauczenie młodych ludzi krytycznego myślenia: jak odróżnić zabawę od zagrożenia i jak nie dać się zmanipulować trendom. Rodzic powinien być obecny w cyfrowym świecie dziecka – wiedzieć, z czego korzysta i z kim się kontaktuje. Prawdziwa obecność to nie tylko życie pod jednym dachem, ale głębokie zainteresowanie światem dziecka.
Młodzież często podejmuje wyzwania, bo chce się pokazać, zabłysnąć. Warto dać im inne możliwości: projekty, media szkolne, konkursy – by promować pozytywne wzorce w życiu młodzieży. Kampanie uświadamiające, oprócz wydawania ostrzeżeń przez władze szkolne, powinny angażować popularnych influencerów – młodzież słucha swoich idoli bardziej niż dorosłych. Popularni twórcy mogą mówić o tym, dlaczego niektóre wyzwania są groźne, jak radzić sobie z presją i jak zachować autentyczność. I pamiętajmy, że młodzież często sięga po wyzwania z powodu braku uwagi, niskiej samooceny, samotności. Regularny dostęp do psychologów szkolnych, kampanie społeczne i wzmacnianie zdrowego poczucia własnej wartości są kluczowe.
Dr Katarzyna Pilewicz, LCPC, CADC
